20 april vertrekken we en begin juli zullen we terugkeren naar Nederland. We gaan via Frankrijk, Cote d’ Azure, Cinque Terre, naar Toscane waar we een week een huis gehuurd hebben en waar alle kinderen en kleinkinderen aanwezig zullen zijn. Daarna gaan wij verder richting Casserta, Napels, Pompeii Paestum en Tropea naar Sicilië. We blijven daar rond drie weken. In eerste instantie zouden we met de klok mee gaan, maar om Lean, onze nicht, die een grote rondreis maakt te ontmoeten, kiezen we voor de andere richting, dus tegen de klok in. Na Sicilië is het de bedoeling om naar Puglia te gaan en daar ook een drie weken te verblijven. De terugreis is niet gepland.

Evaluatie reis

Ik heb me intensief verdiept in de reis die we gaan maken – veel gelezen en verhalen van reizigers doorgespit, geïnspireerd door vrienden, familie en tijdens de reis door medereizigers. De vele correspondentie verhalen met een oud leerling over met name Sicilie, Napels en Rome hebben ervoor gezorgd, dat ik me de afgelopen tien jaar met deze regio heb bekend gemaakt.

Het is een buitengewone reis geworden. Intensief. Een geweldige belevenis met een stroom aan hoogtepunten. De reis lag niet vast – we hadden wel ijkpunten – en we hebben nooit geboekt, behalve het huis in Toscane en een keer een museumkerk in Napels. Die topervaringen kunnen in het verslag gelezen en bekeken worden.

Dat de reis naast een culturele en natuurreis ook een strandvakantie zou worden, had ik me niet zo voorgesteld.

Ik heb vaak het gevoel gehad, dat we door iets van buitenaf begeleid werden. We hebben zoveel onverwachte en aangename dingen meegemaakt. Daar heb ik mij dankbaar over gevoeld

Het leek ook vaak of mensen, die we tijdens de reis ontmoetten, ons iets brachten, inspiratie, ideeën, gemeenschappelijke interesses. Door hen werd de reisroute medebepaald.

Opvallend hoe vriendelijk en behulpzaam mensen zijn geweest. Het leuke van reizen is dat je mensen ontmoet.

Voor het eerst met deze camper zo’n grote reis gemaakt. Rond 11000 km. Met tanken door een hulp betaal je 20 eurocent meer. Dat gebeurt dus regelmatig, omdat vaak niet met een cc betaald kan worden. Het maakte mij niet veel uit. Het contact met de pompbediende maakt veel goed.

De hitte die vanaf half mei Italië teistert, moet voor de mensen een uitputtingsslag zijn en worden. Elke dag wordt er gewaarschuwd voor hittegevaar. Mijn gevoel – de woestijn rukt op naar het noorden – lijkt waarheid te worden. De vele rivierbeddingen die droog staan, geven het dreigende water tekort aan. Het klimaat verandert. De hitte is voor ons een van de redenen om het zuidelijke en lagergelegen gedeelte van Italië te ontvluchten. De vakantiegangers die we naar het zuiden zien rijden lijken niet te weten waar ze aan beginnen.

De overvolle stranden en badplaatsen met name in de weekenden en na 15 juni met het daarbij horende kabaal van groepen mensen, animatie en discomuziek tot laat in de nacht, met soms rokende barbecues zijn een andere reden om Italië in die tijd niet aan te bevelen. Het is zoeken naar rustige strandcampings.

In de bergen is het aangenamer en zien we weer overvloedig water. Op de ‘sportieve’ natuurcampings ontmoeten we een ander publiek met gemeenschappelijke belangen.

Natuurlijk heeft de Corona de laatste twee weken van de reis invloed gehad. Sneller vermoeid, fysiek ongemakkelijk. Ondanks dat hebben we flink genoten van de laatste weken van de reis.

De brandhaarden vooral in olijfboomgaarden vallen op. Is het om de giftige bacterie te verbranden of is het om de zieke takken weg te branden? Veel kale olijfbomen gezien. Maar ook veel dikke stammen met jonge loten. Het gras rond de bomen is vaak verbrand. Het is een groot zorgpunt in zuid Italië.

De snelwegen en zeker de tolwegen zijn zeer goed te berijden. De onverwacht vele tunnels zijn soms wat donker vanuit het felle licht. In het zuiden en vooral in de binnenwegen van dorpen en steden kan het wegdek zwaar beschadigd zijn. De rijstijl van de Italianen is mij erg meegevallen. Ten opzichte van voetgangers hoffelijk. Ze houden van vrijheid en duidelijkheid. De regels worden zeer vaak overtreden.

De tolpoortjes werken vaak op mijn zenuwen. Carla als bijrijdster met goed werkende creditcard is onmisbaar voor mij geweest.

Natuurlijk hebben we soms steden (gebieden) niet bezocht die wel in de planning lagen. O.a. Catania, de Catacombe Van Cappuchino in Palermo (COVID), de Etna had beter gekund, het gebied bij Vieste. Het is opmerkelijk hoe gemakkelijk ik dat los kan laten.

Literatuur:

Reisverslagen van anderen en internet

De weg van de FRANKEN (onderdeel van de VIA FRANCIGENA deel 2 en 3 )

The Normans in the South 1016-1130 John Julius Norwich

De Tijgerkat van G Tomasi Lampedusa (film Il Gattopardo)

Before the Normans Southern Italy in the Ninth and the Tenth centuries Barbara M Kreutz (gedeeltelijk gebruikt)

Pompeii Robert Harris

DE BETOVERING VAN MYTHOS EN LOGOS
Een deconstructie en reconstructie van ons moderne begrip van het tragische Linde de Vroei (om in de Griekse sfeer en denkwijze te komen

In Naam van de Godin: Sicilië vanuit vrouwelijk perspectief.
Derde Mediterrane rondreis van Academie PanSophia voorjaar 2013 o.l.v. archeologe
Stella Lubsen-‐Admiraal. Annine van der Meer.

Atlassen van Italie: Atlante stradale e turistico Nord, Centro ,Sud

Camperboek Italie ANWB en ANWB routekaarten

ACSI gids campings

Park4night (internet camperplaatsen en parkeerplaatsen)

Polarsteps Paul en Carla Baas

Dag 1 woensdag 20 april Hoorn Toul 560 km

We nemen afscheid van betekenisvolle voorwerpen, huis en tuin. De trillende blaadjes van de bloesemende appelboom zwaaien ons vaarwel. Dag straat en stad ~ jullie zullen het een tijdje zonder ons moeten doen. Dag familie, dag tennissers en vrienden. Let’s go. Wij op reis. Jullie ook.

De roek is de eerste vogel die opvalt en ons waarschuwt voor roekeloosheid. De buizerd vertelt ons juist te kijken, scherpzinnig te zijn.

Zo fraai langs de Maas door Luik, de bekende Franstalige plaatsen van onze camino langs de Ourthe, de Ardennen en de witte sleedoornbloesem. De vrachtwagenslierten in Nederland verbazen ons. Al die vrachten. Zo rustig na Luik op weg naar het dieselslurpende Luxemburg.

Door het dal van de Moezel langs de kathedraal van Metz naar Nancy en Toul, waar we op de ons bekende camping aan de Moezel staan. De gele velden koolzaad hebben de kleurige bloembollenvelden vervangen.

Dag 2 donderdag 21 april naar Langres 120 km

De eerste 560 km zit erop. Vandaag binnendoorroute naar vestingstad Langres.

Het pelgrimspad van Langres naar Lucca – onderdeel van de weg van de Franken (de Via Francigena naar Rome) staat nog in de planning. Nu zonder de voeten maar met de wielen en een andere route. De belofte aan Langres om daar terug te komen hebben we voldaan.

Het glooiende en ontluikende landschap schildert groen-, bruin- en geeltinten met witte bloesems.

Effe schrikken als we een steile hellingproef vlak voor de camping doen. De auto stinkt als een malle. Koppelingsplaten? Advies: auto laten afkoelen. Mogelijk is het probleem dan voorbij. Spannend wat de auto morgen doet. Een beetje opgelucht in het zonnetje bijkomen.

Na de lunch een rondwandeling (weinig toeristen) over de muren van de Indrukwekkende vestingstad. De stad van Denis Diderot. Hij schreef ook brieven naar Sophie. Hij is de man die nergens in gelooft; dat maakt hem vrij.

Ook deze camping stroomt vol met caravans en campers.

Dag 3. 22 april vrijdag – de derde zonnige dag.

Ik heb vannacht de uil gehoord. Een onheilbrengend of een wijsheids bericht? In ieder geval werd ik er blij van.

De ‘car’ heeft geen last van slippende koppeling. Hij of zij, zoals je wilt, rijdt als van ouds. Ik ga zowaar een beetje houden van ons mechanische automobieltje.

Carla heeft een liefdevolle betekenis. In het Tibetaans heeft de ‘la’ achter een naam een speciale betekenis: respect. CAR komt van cara en betekent beste. Je snapt natuurlijk de overeenkomst met onze auto.

Dikke file in Lyon. We missen de file door een verkeerde interpretatie van hoe je naar Marseille rijdt. Carla vindt de A42 en dat maakt het door en rond de smog stad Lyon ontspannend en avontuurlijk rijden.

Vandaag voor het eerst een tolweg genomen. Betalen met pin zonder code lukt. We hebben nog steeds windmee. De auto rijdt bijna een op tien. Met wind tegen een op acht.

We zijn een ander klimaat in gereden via de Marne, de Saône en langs le Rhône.

Drommels, rijden we weg van een fantastische plek langs de snelweg op zo’n 100km van Avignon heeft de auto geen power meer. Hij rijdt nog maar 85 km. Vrachtwagens passeren mij. Lampje knippert. Carla zoekt op internet wat het kan zijn. Van alles. Een advies en gelijk het beste. Zet de motor uit en start opnieuw als een vastgelopen computer. En wonder, hij doet het weer als vanouds. Wat is dat toch met het karretje? Het lijkt wel te spoken. Een heerlijke rustige camping aan de Rhône – met een bootje naar het centrum – trappen op. Wat een machtige muren en een Pauselijk paleis. Zwerven, stappen maken en een kerkbezoek.

Douchen, wassen en aspergesoep. Met een rozig gevoel de nacht in.

Dag 4 zaterdag 23 april Avignon

We zijn volledig afhankelijk is van de ander.

Het fijne van schrijven is dat je niet onderbroken wordt door anderen – hoogstens door jezelf – en je gedachtes vrijuit op ‘papier’ kunt zetten.

Vandaag staan we op een camping in het groen en zien geen tenten, caravans of campers om ons heen staan. Buiten het seizoen maakt hier veel uit, anders is het als Volendam en dringen geblazen.

Over timing gesproken. Dreigende regenvoorspellingen. Net als we bij de auto terug zijn, begint het te regenen. De ochtend gebruikt voor een bezoek aan de Pont d’ Avignon. Met oorfoontjes op. Het gevoel van fake and zo bekruipt mij. Vervolgens le Palais des Papes. Nu met een beeldscherm en gehoorapparaat. De informatie waait mijn oren uit. De mensen om mij heen zijn met het beeldscherm bezig. Waar blijft de verbeelding? De bloementuin met geweldige geuren. Met name de salie met bloemen bedwelmt mij. Ik wordt blij van die lekkere luchtjes en kleuren. Zo wil ik mijn tuin!!

Daarna wordt de wandeling door het gigantische complex interessanter.

De koffie met groentetaart in de hooggelegen jardinière du doms wordt onverwacht een heerlijke lunch met uitzicht op een waterpartij met zwanen. De zwaan is een van mijn lievelingsvogels. Zij beamen met hun aanwezigheid, dat ik de juiste keuze maak.

De zwaluwen en gierzwaluwen horen en zien we vandaag. Deze vogel van de lucht raadt mij aan om de dingen van meer kanten te bekijken. Zij zijn geluksbrengers.

Een dankbaar gevoel roep ik op, omdat een dag weer goed verlopen is.

Dag 5 zondag 24 april 260 km

De boomkruiper zie ik twee keer vlak voor de auto, onze vogelhut, tegen een boom opkruipen. Deze vogel staat voor het spirituele pad. De weg omhoog. Heeft weinig nodig om tevreden te zijn.

Komen we aan op de camping in Vence bij Nice en zien op onze plek direct een boomklever. Het actieve vogeltje maakt mij blij. Hij brengt wijsheid naar de aarde.

Carla is meer een Vogelaar. Ik een vogelwichelaar.

Een kleine 80 km over de provinciale weg van Avignon naar Aix gaat langzaam en is niet zuinig. 11.7 tegen 10.2 zeg maar 1 op 8,5 tegen 1 op 10. Op 50 liter 425 km tegen 500 km scheelt 75 km. Scheelt ongeveer 14 euro bij 95 km p uur. Windrichting speelt mee. Tol over over 120 km 33 euro dus ongeveer gelijk aan binnendoor. Tolwegen schieten op.

De regen wisselt met zon. Met een paar buien, maar meest droog weer, rijden we door de Provence, de Cote d’ Azure en zien we eerst een grijze Mediterannee en vlak bij Nice een blauwe. Wat een wolkendek al niet doet.

Dag 6 maandag 25 april Vence – Italië – Cinque terre Levanto 300 km

De duiven koeren op hun adem mij hun ochtendgroet. De heilige geest komt tot mij. Spiritus sanctus. Het is de houtduif. De zon en een blauwe lucht voor even.

De drukdoende, klankvolle merel – hij wijst mij op mijn goede zin – en het altijd aanwezige roodborstje mogen niet aan mijn aandacht ontbreken. De laatste lijkt een reïncarnatie van een geliefde te zijn: Zie je mij wel.

Wat een indrukwekkende tunnelweg langs de Rivièra. Zo fraai. Het uitzicht op de besneeuwde bergtoppen, het azuurblauw van de zee, de dure jachten. Ik zou hier niet willen wonen is mijn gevoel na een onverwacht uitstapje naar Monaco. De snelweg is rustig, Genua geen enkel probleem, weinig vrachtauto’s, weer windje mee. De kosten van de tolweg vallen mee. Slingerend 12 km afdalen en de camping heeft nog vier plaatsen vrij. We komen op de top van de camping te staan, lekker steil weggetje. Heerlijk rustig plekje.

Kuifhyacint, look en tongorchis zijn drie bloemen die we op ons omweggetje tegenkomen. We slenteren naar het dorp blijkt het een nationale feestdag te zijn – ik moet nog even wennen aan het Italiaans, maar de man op het bankje, waarmee we in gesprek komen, kan ons een boel duidelijk maken. Bevrijdingsdag in Italië. Vandaar het weinige vrachtverkeer. Wat een mazzel. Boodschappen met kapje en dan direct aan het strand. Wat een luxe!

Veel surfers.

Dag 7 dinsdag 26 april Levanto 15000 stappen

In alle rust zie ik de ochtend ontwaken, de duisternis verlichten, luister ik naar de heldere klanken van de merel en hoor ik het luiden van de klokken van de kerktoren. Een vredig begin van de dag. Ik realiseer me dat we weer op zeeniveau zijn beland, hoewel we ons op een heuveltje bevinden. Steeds hebben we langs rivierdalen gereisd door Frankrijk, maar langs de Middellandse Zee ging dat niet meer en vinden we een weg door de uitlopers van de Alpen. Ik overdrijf niet als we met de auto ruim meer dan honderd tunnels hebben doorkruist.

Zo indrukwekkend.

Gisteren Bevrijdingsdag: einde van de oorlog met Duitsers maar ook het einde van het fascisme van Mussolini wordt herdacht en gevierd. Een feest van de vrijheid.

Met de trein van Levanto naar Riomaggiore, vijf dorpjes verder. Het zuidelijkste dorp van Cinque Terre. We bezoeken drie pastelkleurige dorpjes. Het is rustig in de trein en gezellig druk in de pittoreske dorpjes, Manarola en Corniglia. ‘s Middags begint de zon te schijnen en krijgen de dorpjes een andere uitstraling. Corniglia is vanaf het station via 383 treden te bereiken. Wij opwaarts in een overvol busje met mondkapjes. Naar benden genietend van de fraaie en geurende vegetatie. Op een mooi plekje geluncht (bruschetta). Fraaie uitzichten, fotogenieke architectuur en knusse doorkijkjes. We zoeken naar plekken waar de wandelroutes beginnen. Het wandelpad tussen Manarola en Riomaggiore wordt Via dell’Amore, “liefdespad” genoemd. Via beide plaatsjes stroomt een riviertje/kanaal de zee in.

Een valk zien we voor de steile rotsen bidden en zich dan zo’n tachtig meter naar beneden laten vallen. Hij mist zijn prooi maar wat een duik.

De meeuwen scheren vlak over ons heen, alsof ze willen laten merken dat ze ook fotogeniek zijn. En dat zijn ze. De klagende geluiden van enkele doen aan kattengejank denken. Ze zweven in vrijheid rond of ze zich nu tussen de luxe huizen van Monaco bevinden of in een arm vissershaventje. Ze wonen waar ze willen.

Dag 8 woensdag 27 april Levanto 16.000 stappen

Veerle, mijn kleindochter, vroeg mij het verhaal van de kruisiging. Ik snap zijn offer aan de wereld ook niet. Dat hij vergevingsgezind, liefdevol en om zijn medemensen geeft, begrijp ik. Dat hij de deur naar geloven in God kan zijn, kan ik mij voorstellen. Maar dat hij (het Lam Gods) – qui tollis pecata mundi – door zijn kruisiging de zonden van de wereld wegneemt, kan ik niet volgen. Zijn kruisiging roept ‘erbarme dich’ op. Oh, die Bach en dan de uitvoering van Galou. Je krijgt contact met je ziel. https://www.youtube.com/watch?v=BBeXF_lnj_M

Ik doe ‘s ochtends mijn was en voor de zoveelste maal valt de vriendelijkheid van de mensen op deze camping Aqua Dolce mij op.

Met de trein een halte verder naar Monterosso. Eerst het dorpje verkennen en koffie. Het is het grootste dorp van de vijf. We vinden na wat geharrewar het pad: eerst stil en rustig en flink omhoog. Dan komt de hoofdroute erbij. File. Carla gaat met haar stokken lopen. En ze geeft mij de rugzak. Er moeten kaartjes worden gekocht door onze voorgangers. Wij hebben al kaartjes. Het is veel omhoog, veel trappen, steil en zo nu en dan tegenliggers. Prachtig uitzicht op zee, kust en dorpjes. Geleidelijk wordt het file lopen minder. Toch redelijk druk. Maar niet echt hinderlijk. Na 3,5 km en 1 uur en driekwartier bereiken we Varnazza. Er stond 2.20 voor. Druk, druk. Het mooie weer. Het moet hier een gekkenhuis zijn in de zomer. Mooi haventje, strand, smalle straatjes en helikopter. Geluncht: minestrone soep en spaghetti. De zwaluwtjes bij de drinkplaats zijn schattig. We bezoeken de toren.

We besluiten naar de camping te gaan. Rusten douchen en evalueren: wat doen we morgen.

Geelgors is de vogel vandaag. Het geelgroene vogeltje hupt voor ons op de kiezels. De zangvogel schijnt Beethoven geïnspireerd te hebben bij zijn vijfde symfonie.

Dag 9 28 april donderdag Levanto 20.000 stappen

Blauwe lucht. Het vinkje met zijn herkenbare klank lijkt hier wel mooier te zijn dan in Nederland. Misschien ligt het aan de tijd van het jaar. Wij herkennen zijn klank aan het woord ‘biscuit’.

Een redelijk gemakkelijk twee uur durende wandeling van Corniglia naar Vernazza gelopen. Prachtige kerk in C. De evangelisten Johannes, Markus, Lukas en Mattheus krijgen in Italië veel aandacht. In Frankrijk mijn geliefde non Thérèse van Lisieux. Het hemelgewelf met de poort naar de hemel waar Petrus de gelovigen opwacht, ziet er fraai uit.

Het uitzicht blijft spectaculair. We horen van Olaf dat Maya, Jurre, Olaf, Veerle en Seger ook in Cinque Terre zijn. Seger heeft op slippers een etappe gelopen.

We treinen naar Riomaggiore en lunchen daar. Dan de korte, maar zware EE wandeling Manarolo, de Via Dell’ Amore. Weinige lachende mensen, maar wel veel attente mensen. Mensen die zich overschat hebben. We worden regelmatig ingehaald. Steile klim met grote stappen en oneffenheden. Dit worden watervallen en snel stromende riviertjes als het regent. Spekglad. Nu schijnt de zon volop. Dorst. Veel klauteren. Boven rond de top zien en horen we de kleurrijke en slanke bijeneters. Wat heerlijk als het dan allemaal gelukt is. Het heeft misschien iets meer dan een uur geduurd. Maya heeft via een app aangegeven, waar ze ongeveer zijn in Manarolo. Wat een prachtig moment als ik door een poort de laatste trap afdaal, de hoofdstraat op kom en Veerle ‘Opa’ herkent. Puur toeval. Een minuut later en we hadden elkaar mis gelopen. Bacci e abbraci. Kusjes en knuffels. De samenkomst wordt gevierd met IJs. Allemaal naar de plee op het station en dan met de trein naar Levanto, waar we met een emotioneel gevoel afscheid nemen: tot zaterdag in Toscane. Wat een mooie dag weer. Als ik thuis in mijn stoel plof, daalt er een vredig en opgelucht gevoel over mij neer. Drie van de vier etappes gelopen. Onderlangs was niet mogelijk. Bovenlangs wel.

P.S. De namen van de vijf plaatsjes van Cinque Terre vanaf richting La Spezia – Monterosa, Vernazza, Corniglia, Manarola, Riomaggiore, doen mij denken aan professor Paracelsus Bombastus, Revalenta Pignatelli, Mellarosa. Ook zo lastig om te onthouden. In de loop van de jaren heb ik de naam verbasterd. De echte naam is Paracelsus Philippus Aureolus Theophrastus Bombastus von Hohenheim

Om het nog ingewikkelder te maken. Wij hebben gelopen van Monterosa naar Vernazza, van Corniglia naar Vernazza, van Riomaggiore naar Manarolo.

10e dag 29 april vrijdag Levanto Lucca van Ligurie naar Toscane 17000 stappen

Met weemoed, een beetje, vertrekken we. Op naar Lucca. We vinden een fijne camperplaats op 800 meter van het stadscentrum. Waar we helemaal blij van worden zijn de nachtegalen met hun diepe fluittonen en hun langgerekte klaagzang. Zo gevarieerd. De lentevogel vogel, die bij mij de liefde oproept. De eerste van het jaar.

Waar ik de koude rillingen van krijg, als we naar het centrum lopen, is dat we op ons Francigena pelgrimspad – van huis naar Rome – lopen. Direct naast de camperplaats. Via dit voor ons nieuwe pad lopen we in Lucca aan. In het centrum van Lucca aangekomen hebben we de verbinding gemaakt tussen Langres en Lucca. Al is het met de auto en een aantal voetstappen. Het stimuleert ons om het pad echt, te voet, af te maken. Ik herinner mij vrijwel niets van de stad hoewel we er vier? jaar geleden twee dagen geweest zijn. Een fijne binnenstad ommuurd door een grote hoge wal waarover je een rondgang kunt maken van ongeveer 4 km. Fraaie kerken en pleinen. Het piazza Dell’ Anfiteatro had helaas geen bloemenmarkt. Op de terug weg komen we de bonte kraai tegen.

Tijdens de reis erheen vallen de Apennijnen op: kaal, geen begroeiing, hoog en de kaalgevreten marmeren hellingen bij Carrara waar dat keiharde marmer wordt gewonnen.

11e dag 30 april zaterdag Lucca – Vagliagli

Vandaag alle kinderen op weg naar het verzamelpunt

toscane.nl/solariadisantamaddalena14/

30 april tot 7 mei

Spreeuwen met hun eigenaardig verenkleed, vluchtige individuen door het gras. Gekwetter. Minder opvallend in hun geluiden dan de merel maar kunstenaars in het nabootsen van klanken. Waarlijke virtuozen. De feilloos uitgevoerde dans in groepen. De vloeiende bewegingen zijn een lust voor het oog. Ik herken mijn gevoel: je bent niet alleen op de wereld.

Op naar de Casa di Maddalena. Langs de fraaie boom- en struikkwekerijen van Pistoia. Via Montereggioni, een pracht van een burchtstad, waar we geweest zijn op onze wandeling naar Rome – met heerlijke pommedore soep – naar Siena. We halen Boris, Lone en de kinderen van de trein. Wat een fijn treffen. Dan naar Vagliagli, het dorpje waar wij in de buurt zitten. Na enig zoeken en steile hellingen in versnelling 1 vinden we Mario. We krijgen een rondleiding door het huis. Fantastische locatie met geweldig uitzicht. Olaf arriveert.

De kamers worden verdeeld; ieder heeft een eigen badkamer. Wij hebben de bovenkamer. Wow. Even later arriveren Maya en Jurre en de kinderen. Het zwembad wordt direct gebruikt. Ik maak een fruitsalade. Snoepen geblazen. Jurre en Olaf halen flink wat boodschappen. Twee winkelkarren vol staan in de achterbak van de auto van Olaf. Tenzin en Iduna hebben pech door de drukte op Schiphol; andere vlucht, aansluiting gemist en uiteindelijk in Florence krijgen ze de geboekte auto niet. Balen. Olaf, onze reddende engel rijdt naar Florence om ze op te halen. Zo lief (60 km meer dan een uur rijden) en terug in het donker. It ain’t easy. Half twaalf zijn we compleet. Het avondeten wordt door Maya geregisseerd met assistentie van Jurre. Een heerlijke maaltijd en avond buiten op het terras, terwijl overal in het landschap lichtjes verschijnen.

12e dag 1 mei zondag dag van de arbeid

We hebben ‘s nachts de bosuil gehoord en de vleermuizen langs zien scheren. De uil die geluidloos vliegt in donkere nacht, is daarin helderziend. Met zijn extreem draaiende nek kan hij alle kanten op kijken. Hij staat voor zowel wijs als dom. Maar dat laatste geldt vooral in zijn jeugd: het uilskuiken.

De vleermuis, het zoogdier dat kan vliegen, lijkt zich in verschillende werelden thuis te voelen. Het is alsof Ludolf en Anneke, mijn ouders, soms even onze wereld bekijken. Ze zijn er en weg zijn ze weer. Ik ben hen dankbaar.

De stilte en het uitzicht rond het huis zijn zo speciaal. En dan zien we de kinderen en kleinkinderen met hun bezigheden.

Er wordt gefrisbeed, met de rugbybal over gegooid,

Kinderen springen touwtje, er wordt gezwommen ondanks het iets koelere en bewolkte weer, er wordt heerlijke koffie gezet, gesport, getafeltennist, een en al bedrijvigheid op de dag van de arbeid. Voor ons is het vandaag rustdag. Goh, wat is het hier stil. Ze zijn pizza eten na een flinke wandeling. Wij genieten van een heerlijk warm bad.

13e dag 2 mei maandag

Zonnen bij het zwembad. Ochtendgenieten. Zwemmen met hangmatbedden. Op weg met de camper door het Toscaanse landschap naar het dorpje Catalina: ijs, burcht met uitzicht, pizza. Terugweg over dirtroad. Zoveel korter. Even wat regen. In de auto wat privacy met de laptop. Buiten avondeten met ondergaande zon en kleine sikkel maan.

Vandaag de koekoek in beeld en geluid. Dank je de koekoek. Nabootser. Van lotje getikt. Vreemd gaan.

Veerle in het zwembad gekukeld met kleren aan. Puistje doorgeprikt bij Veerle bij zichzelf.

14e dag 3 mei dinsdag

Slangenarend gezien. De Arend volgens sommigen de koning van de vogels om zijn inzicht.

Heerlijk weer. Bij het zwembad zonnen en zwemmen. Boris laat ons zien dat als je je kleren aanhoudt dat het water warmer is. Lone gaat te water. Tenzin en Iduna ook. Ik zwem een 25 baantjes of meer. Zelfs na warme douche nog een koud gevoel. Tafeltennis staat vooral op het programma. Een gezellige dag thuis en Maya laat ons naar ‘boer zoekt vrouw’ kijken. En daarna een filmpje van de beroemde slager uit Toscane waar Olaf, Tenzin en Jurre vlees gekocht hebben. Hoe ga je toch om met het doden van dieren?

15e dag 4 mei woensdag 15000 stappen dodenherdenking

Op naar Siena met zijn allen. Olaf leidt ons naar een prima parkeerplek. Door de poort, over onze Francigena. Wat heeft Carla toch een veel beter geheugen dan ik. Naar de markt! Met zijn allen lunchen op het grote plein in Siena – de Campa – wat een rijkdom in de zon. En soms in de gewenste schaduw van wat wolken. Kinderen vinden schaduw onder de tafel. Naar de grote kerk. Met zijn allen naar binnen. Wat een architectuur. Zo veel. Daarna ijs van Iduna. Faye, chocolade ijs etend met een lepeltje wordt een schouwspel voor Italiaanse scholieren. Mogen we een foto maken?

Jurre vroeg mij een mop te vertellen die hij mij had horen vertellen in zijn klas. Goed ik ging een café in, nam een drankje en hoorde mijn buurman 24 roepen, gebulder van het lachen. Even later een ander 53. Vreselijk lachen. De kroegbaas vertelde mij dat elk getal voor een mop stond. Na een aantal keer dacht ik. Ik zal ook eens mee doen. 76. Niemand lachte. Buurman zei: je vertelt hem verkeerd. Het hilarische van de grap was dat ik het slot van de mop vergeten was en een nieuw slot bedacht: die ken ik al.

Tenzin had ook een fijne: de overeenkomst tussen een tweeling en twee mensen die boven elkaar liggen in een graf. Twee lijken op elkaar.

16e dag 5 mei donderdag Maya jarig 39 jaar Bevrijdingsdag

Lang zal ze leven met taart.

Het is mooi om wat langer een inkijkje te krijgen in de gezinnen, de verschillende personen, volwassenen en kinderen, hun karakteristieken en de relaties die we met elkaar hebben.

Avontuurlijke wandeling met Boris en Lone en de kinderen. Met de ogen van Boris is niets mis. Hij ontdekt de hommelorchis. Met de oren ook niet. Hop gehoord. Faye in de draagzak bij Lone. Mesa in de buggy en op mogelijke stukken lopend. Drizzel maar aangenaam. Uit de bosjes verschijnt een man met gewei in zijn hand. Ik groet hem vriendelijk en hij geeft mij het gewei. Lone zag hem als een engel die even later in een wit autootje voorbij kwam. Wij zwaaien. Hij lachen.

Carla is met de anderen naar San Gimignano.

Bonte avond – Carla en ik moesten een keuze maken voor de groepsindeling voor de quiz. En moest een onmogelijke keuze maken tussen Tenzin en Olaf. Ik koos voor beiden.

Liedje voor opa en oma door Veerle, poppenspel Boris, diaboloshow olaf, goocheltruc met kaarten Lone, goochelen Tenzin en quiz gitaarintro’s raden, muziek op glazen Iduna, abc paul, lied voor Maya Carla, quiz door Jurre en Maya. Tussendoor dans.

Regenachtige middag en nacht.

17e dag 6 mei vrijdag – 12000 stappen

De vallei lag bedekt met een deken van wolken. Wij erboven.

Wandelen met bijna allemaal. Zo goed als droog en best warm. We ontdekken nog twee andere orchideeën. De spinnenorchis en de witte bosvogeltje orchidee.

Het laatste middagmaal in Lucia pizzarestaurant. Daarna huis opruimen. Onkosten verrekenen.

Om 20.00 uur hebben we gefacetimed met Luud en Sancia (via Matthijs) die hun 50 jaar huwelijksfeest vieren in Giethoorn. Twee reünies tegelijkertijd.

Olaf vertrekt vannacht en Maya en Jurre vroeg in de ochtend als het licht wordt. Wij handelen het verder af en brengen Boris en de zijnen naar het station in Siena. Tenzin en Iduna met Mario naar station.

‘s Avonds houden we een korte evaluatie. Iedereen heeft ervan genoten. We bedanken elkaar voor alle fijne dingen die we voor elkaar gedaan hebben.

We nemen afscheid van de nachtgangers.

18e dag 7 mei zaterdag Vagliagli Siena Montepulciano 11000 stappen 78 km

De dag van vertrek. Alles goedgekeurd. Borg terug.

Boris en Lone en kinderen naar station. Afscheid nemen blijft gevoelig. Tenzin en Iduna adieu.

Onderweg passeren we een stoet oude auto’s, echt oude auto’s. Na het nare nieuws dat Boris zijn laptop zoek is, passeren ons op de snelweg 15 scheurende en loeiende Ferrari’s.

Vanuit de aangename stroomloze camperplaats mooi uitzicht op Montepulciano. Campertje hergroeperen.

Slenteren door Montepulciano. Heerlijk plaatsje. Zoveel moois bij elkaar. Lange steile en dalende steegjes met fraaie architectuur. We zien een nieuw soort stijl van kerken. Boven in het plaatsje een oogstrelend uitzicht over Toscane en aan de andere kant naar Perugia en Lago Trasimeno. We zijn blij, dat we hier zo’n zeventig km verder kunnen wennen aan de veranderende situatie. Dat Boris zijn laptop gevonden is, lucht op.

Iduna en Tenzin hebben een dag extra vakantie door wederom vertraging en geen aansluiting op hun volgende vlucht. Hopelijk kunnen ze er van genieten.

Onze beide laptops hebben geen zin meer om op de accu te werken. Gelukkig na een dag stroom weer opgelost

De dwergooruil laat zijn herhalende mantra’s horen en doet denken aan de vroedmeesterpad.

19e dag 8 mei zondag naar Caserta. Moederdag. 348 km

De bus slaapt heerlijk. Tanken, vuilnis weg, piesen en poepen. Klaar voor de rit. Wow, vogels hebben vannacht vanuit de pijnboom – ?uil – flink zitten schijten op de voorklep.

Op weg richting Rome, van Toscane naar Umbrië (het prachtig hoog gelegen Orvieto) naar Lazio. De herinnering dat we door die streken hebben gelopen is zo aangenaam. Al die plaatsjes komen weer tot leven. Nu over een fraaie snelweg met alweer wind in de rug. Het landschap is genieten later door het dal van de Tiber (Tevere).

Moeder gebeld.

We passeren Tivoli en Rome. In Rome heb ik eens auto gereden. We komen nu in een nieuw gebied en verlaten het oude Etruskische gebied. Flink wat industrie na Rome. Dan hoge en indrukwekkende bergtoppen. Oude vulkanen en tufsteengebergten.

In mijn verbeelding voel ik de tektonische platen bewegen, schuiven en botsen, word ik gevoelig voor mogelijke aardbevingen en straks vulkaanuitbarstingen op dit schiereiland.

We zijn in Campanië beland en hebben via onooglijke weggetjes de camperplaats in Caserta gevonden. Hek op slot. Carla bellen. Alleen Italiaans. Vanavond. Wij maken contact met een Napolitaan, die op de camperplaats staat. Dan gaat een bestuurder met pasje eruit. Wij er snel in. Kunnen er niet meer uit. Aan de elektra. Ja, het werkt. Een Italiaanse camper arriveert voor het hek. Kan er niet in. Veel luidruchtig en ontevreden Italiaans stemgeluid achter het hek. De camperbaas arriveert. De auto moet ergens anders staan. Pietje precies. Maar, dan heb je ook wat. Met elektra. De laptops opladen. Ook na opladen en zonder stroom werkt het apparaat. Soms gebeuren er wonderlijke dingen.

Het regent. Ik maak de auto schoon, verwijder de aangekoekte vogelkakjes met regenwater.

Alle ‘kinderen’ zijn weer in Nederland. De familie reis is gelukt en geslaagd.

Gezellig sportief jeugdevenement overdag en avond eindigt in een spetterend feest met luidsprekers en muziekgedreun. Wij kijken naar poldark. Het feest wordt afgesloten met vuurwerk.

20 ste dag 9 mei maandag paleis Caserta 15000 stappen

De duiven lijken met ons mee te reizen. Elke ochtend hoor ik hun geluid: i love you.

De creditcard werkt gelukkig wel bij de tolpoortjes.

We lopen via het station 800 meter naar het paleis. Indrukwekkend groot – vergelijk met Versailles – een schitterend pad 3.5 km omhoog langs waterpartijen, fonteinen en beeldhouwwerken uitgebeeld uit de verhalen over o.a. De Odyssee, Ileas en Aeneas, over Adonis en Aphrodite en Persephone. Het uitzicht is geweldig.

De zwaluwen, vliegkunstenaars, scheren laag over het water en het gras. Ze vliegen met ons mee. We horen de hop.

Op weg naar de waterval. Daarna door het Arboretum. De Engelse tuin. Heerlijk gewandeld. Na een kleine lunch terug gewandeld. Vervolgens het paleis in.

Je weet niet wat je ziet. Zo indrukwekkend. Dat je daar als gewone sterveling mag komen. Fraaie muur- en plafondschilderingen en fresco’s. Prachtige lampen. Van de ene ruimte naar de andere. Elke vierkante meter heeft aandacht nodig. Maar het is zo veel, zo veel detail. Dat ze dit hebben kunnen maken, is verbazingwekkend.

Terug nog wat geslenterd door Caserta en een boodschap gedaan in een plaatselijke minimarket. Het doet me aan Afrika denken.

21ste dag dinsdag naar Pompeii met de trein vanuit Caserta

Tijdens de reis naar Napels veel industrie. De Vesuvius laat zich zien. Van Napels met de metro naar Pompeii. Langs de Middellandse Zee. Het treinverkeer is goed geregeld en de mensen zijn zeer behulpzaam. En toen kwam Pompeii. Dit stond op het verlanglijstje van Carla. Eerst echt lekkere koffie staand: café macchiato en cappuccino. Voordat we naar het lavadorpje gaan, bezoeken we de met grote letters.

Pontificio Santuario della Beata Maria Vergine del Santo Rosario di

Wat een pracht. Wij zijn zwaar onder de indruk. Er was net een drukbezochte mis aan de gang (11.00 dinsdagochtend). Een droom van een kerk. Zoveel mozaïek en goud.

Vervolgens naar de oude blootgelegde stad. We zwerven over de Romeinse hobbelige keienwegen.

Hoe te lopen? Dan maar dwalen. We komen ook in het deel waar de sensualiteit wordt belicht.

Fresco’s komen we tegen. We passeren bordjes met entry en gaan die steeds in. We luisteren soms mee naar de veel Engels sprekende gidsen. De watertoevoer komt ter sprake en daar ben ik over aan het lezen in het boek Pompeii van Robert Harris met name over het systeem van de aquaducten. Onverwacht komen we op het Forum terecht.

Zeer fraai. Wat later zien we verschillende amfitheaters.

Met de drukte valt het mee. We kunnen zo naar binnen. Op het laatste moment, na drie uur zwerven, ziet Carla een versteend mensfiguur achter glas. Daar heeft ze de hele wandeling naar ‘gezocht’. Haar wens komt helemaal uit als we door een speciale galerij lopen waar nog een paar van deze personen liggen.

Met de metro en trein terug. Zo ben je in de Italiaanse wereld. We weten de enige bui van de dag te ontwijken als we boodschappen doen bij de mini Marcato – 6 flessen van anderhalve liter aqua, twee heerlijk grote sinaasappels, een doosje aardbeien, een lange en flinke aubergine, vijf verse tomaten, een bos groene asperges. 7 euro!!! 🤣

22e dag 11 mei woensdag Napels 24000 stappen

Eerst Napels zien en dan sterven. Vedi Napoli e poi muor. Ik ben benieuwd of de stad zo’n overweldigende indruk maakt.

In eerste instantie voel ik mij wereldvreemd door al de indrukken. We bepalen een soort richting en in het eerste bijzondere wijkje gaan we aan de caffe. De ober is buitengewoon vriendelijk tegen Carla. Vervolgens zwerven we door een wirwar van straatjes en steegjes die aan Kathmandu doen denken. Carla geniet op en top. Er is zoveel te koop. Scooters overal, regelmatig ook op plekken alleen voor voetgangers. Het oversteken is een heerlijke sport.

Dan naar de haven waar we het kolossale Normandische fort bezoeken. Het hoofddoel van het bezoek is aan de gesluierde Jezus in San Severo Cappella. We hebben geluk dat we geboekt hebben, want vlak voor ons sluit de kassa. Carla wijst me op de schoonheid en details die zij ervaart bij het zien van het fijne marmerbeeldbouwwerk. Ik herken in de beelden: decorum, liberality, religious zeal, sweetness of the martial joke, desillusion, sincerity, selfcontrol, education, devine love.

We komen in de oude wijk van Napels en genieten van fraaie sfeer, geweldige steegjes, kerstfiguren, een kakofonie aan geluiden (dat woord moeten de Italianen hebben uitgevonden zeiden we tegen elkaar in de trein).

We kopen brood en sinaasappels – ik voel me dan meer een inwoner dan een toerist. Geleidelijk begin ik me steeds meer thuis te voelen, ondanks het hectische verkeer dat soms rakelings langs mij heen scheert, schuurt en scheurt.

Als we dan in een steegje bij een trap versierd met bloemen een vader en zijn prachtige dochter uit een witte auto zien stappen, haar met witte sleep aan zijn arm onder applaus van de aanwezigen de kerk in zien begeleiden en schreiden ben ik met Napels verbonden net als zij straks met haar echtgenoot.

We bezoeken een fraaie patio, kloostertuinen van de Chiesa del Gesu Nuovo met muurschilderingen en geglazuurde pilaren en bankjes, een kerk (Basilica San Domenico Maggiore) en de Duomo, de kathedraal.

De koepels in de kerk geven een kijkje in de hemel.

We lunchen op een zonnig pleintje en hebben prettig contact met twee katholieke Vlaamse broers en leeftijdgenoten. Ze vertellen interessante dingen over de rijke protestante Antwerpbewoners die naar Nederland vertrokken ( een derde deel van de stad).

De zwarte geperste olijven smaken heerlijk op mijn broodje gezond.

We gaan op zoek naar de catacomben van Gaudiosi en de Cimeteria felle Fontenelle. We hebben leuk contact met buurtbewoners als we naar de weg vragen. Vanaf meerdere verdiepingen worden we geholpen en toegezwaaid. We zijn nu in het echte Napels. Geen toerist te bekennen. Carla vond het best een beetje spannend in deze volkswijk. Beide zijn gesloten, maar de ervaring van deze wandeling maakt alles goed.

23ste dag 12 mei donderdag naar Paestum. 125 km verder.

Het beeld kakofonie komt terug als ik ‘s morgens vroeg iets voor zessen de vele verschillende vogelgeluiden de morgenstond hoor aankondigen. Het is als het voorspel van de muzikanten die hun instrumenten aan het afstemmen zijn. Het is als de stad Napels die je zintuigen beroeren.

We gaan niet naar het overvolle toeristische Amalfi. We hebben Cinque Terre al beleefd. We hebben intensieve dagen gehad, dus wat rust komt nu goed uit.

Het autorijden valt me mee. Soms komen ze wel eens vlak langs je rijden, maar over het algemeen best hoffelijk. De tolwegen zijn erg goed. Ik begin een beetje door te krijgen, hoe de tolpoortjes werken. Kaartje erin door het zelfde gleufje creditcard.

Camping Villaggia dei Pini aan het strand met de geur van eucalyptussen, nog lekkerder Australische laurier en veel vogelgeluiden – schaduwrijk en zonnig. Voornamelijk Duitsers. Rustig zandstrand waar geluierd kan worden en gewandeld.

De mini market is een intensief ingerichte supermarkt. Hoog opgestapeld attributen van alle soort, waar een smalle gang aan weerszijden doorheen loopt. Carla komt haar ogen te kort. De verkoopster is behulpzaam grazie, grazie lei klinkt zo aangenaam. Het is vooral leuk om kaasjes te kopen en proeven.

We kijken naar de zonsondergang op het strand. Carla zegt dat ze een leuk spandoek heeft gezien. Olympiade Waldorf (lees vrije school) Paestum – we spreken een leerkracht (9 jaar terug uit Oekraïne); zo enthousiast. Uit Palermo. Ook dat nog. Karmisch! We worden uitgenodigd om morgen te kijken naar het evenement tussen de prachtige Griekse tempels. De kinderen zullen gekleed gaan als Grieken en strijden in verschillende onderdelen van de oude Griekse spelen zoals worstelen, speerwerpen, verspringen, e.d.

24ste dag vrijdag 13 mei

Een opvallende duivenkolonie bevindt zich hier in dennenbomen met de zwaardragende dennenappels. Onze camper staat daar niet onder. Maar als de hitsige duiven het op hun heupen krijgen wil er nog wel eens zo’n kanjer naar beneden vallen. Voor acht uur ‘s ochtends koeren ze nog niet hun herhalende mantra’s, maar is het nog een eentonig trillen. Ze worden begeleid door de vele andere vogeltjes.

We wandelen in een half uurtje naar de Griekse stad Paestum, een archeologisch park met de Dorische tempels. Ze worden ook ruïnes genoemd. Het zijn geen gave tempels zoals in de oudheid.

De zuilen en draagbalken staan stoer en groots in het landschap. Ze zijn gewijd aan Poseidon, Hera en Athena. We kunnen niet ervaren hoe het is om binnen in de tempel te staan. De stenen ruïnes erom heen zeggen me niet zoveel. Het is een fraai wandelgebied met veel bloemen.

Overheerlijke Koffie met taart. Het is genieten. Veel schoolgroepen zijn de moeite waard om te bekijken.

De fresco’s in het museum zijn ook het bekijken waard. In de laatste zaal bevindt zich de ‘beroemde’ duiker. Dionysos die in de golven duikt (de oerzee)en door Thetis aan de borst gevoed wordt. Voor Pythagoras, mijn speciale filosoof, die in Zuid-Italië heeft gewoond, staat het beeld voor de opstanding, terugkeer naar het hemelse vaderland, die de ziel na de dood onderneemt. Daarnaast fresco’s van liggende mannen die van elkaar lijken te genieten.

De wandeling gaat terug over het strand. We steken een riviertje over dat in zee uitmondt. Carla op de rug van mij. Au, au, mijn rib. Die Eva toch.

Op de camping terug heb ik contact met een van de leerkrachten. Iedereen is enthousiast over de vrije schoolleerkrachten uit Nederland. Join the club.

Eerst even bijkomen bij de bus en anderhalf uur later lopen we in een een rij van bijna 200 rond de 11 jarige Griekse olympiërs met spandoeken (in het Grieks Poseidon, Sparta, Athene, Delphi, e.d), fraaie eigen gemaakte speren, schilden, zwaarden en witte kleding (jurken en rokken met zelfgemaakte motieven) naar Paestum. Scholen uit o.a Verona, Milaan, Rome, Latina, Florence en Palermo doen mee aan het evenement. Wij dragen bamboestokken en zijn opgenomen in de groep (inclusief twee kaartjes entree). Het is genieten – vrije school werkt op de hele wereld het zelfde en is daardoor zo goed herkenbaar. We hebben fijne contacten. Het is leuk om de vrijeschoolouders die aanwezig zijn te bekijken.

De kinderen laten Griekse declamaties horen, laten euritmische tempeldansen zien. Ze lopen ingewikkelde vormen op slaginstrumenten en de wapens hebben daarbij ook een functie. Het grote moment is wel het ontsteken van het olympisch vuur en de Olympische eedaflegging en dat allemaal in die spectaculaire entourage.

25ste dag 14 mei zaterdag Paestum 13000 stappen

De manier hoe ik iets waarneem, hoe iets aan mij verschijnt en hoe ik reageer op bijvoorbeeld de tempels van Paestum, de ruïnes, kan zo verschillend zijn. Ik kan het als een hoop vervallen stenen zien. Ik kan gegrepen worden door de schoonheid en structuur van de bouw. Wat is dat toch in mij dat zo verschillend interpreteert? Is het niet verbazingwekkend? Het zijn allemaal creaties die in mijn geest ontstaan. Wat is het dan toch aangenaam als ik direct gegrepen wordt en in fascinatie de antieke wereld beschouw. En misschien nog bijzonderder dat ik keuzes kan maken hoe ik iets ervaar en daarin ontwikkelingen kan maken.

De olympiade is op het zand strand begonnen met verspringen. Vervolgens naar het archeologische park waar we de estafette zien en het worstelen. Lunchen in het caffemuseo.

‘s Middags zien we het onderdeel speerwerpen en discuswerpen. Dat wij Nederlandse waldorfleraren aanwezig zijn, gaat als een lopend vuurtje rond. We worden uitgenodigd om in Verona en Palermo de scholen te bezoeken. We gaan in ieder geval een artikeltje met foto’s opsturen naar het vrije school blad ‘de Seizoener’ in Nederland.

Artikel:

Carla en ik, gepensioneerde leerkrachten van de vrije school Hoorn, zijn op reis in Italië met de camper. We komen op 12 mei aan in Paestum. Een gebied vlak aan de Middellandse Zee, Golf van Salerno, waar fraaie Dorische Griekse tempels staan. Op de camping zien we een spandoek: OlimpiadiScuole Waldorf 2022 – Parco Archeologico di Paestum – X edizione 13-15 Maggio.

We spreken iemand van de groep aan. De eurtmiste van de school van Palermo. Zij vertelt ons dat de vijfde klassers van de verschillende scholen in Italië (o.a. Verona, Padua, Rome, Florence, Latina) hier bij elkaar komen om hun olympische spelen te houden. De kinderen kamperen op de camping. De leerkracht reageert enthousiast op onze aanwezigheid – leerkrachten Waldorfschool uit Nederland. Ze nodigt ons uit om deel te nemen. De volgende dag hebben we contact met de leerkracht – Bothmerleerkracht – uit Verona. Ook enthousiast. Het fijne van het vrijeschoolonderwijs is dat ze eenzelfde klasprogramma hebben over de hele wereld waardoor zo veel herkenning en verbondenheid ontstaat.

Om drie uur ’s middags vertrekt een stoet van bijna 200 olympiërs in zelfgemaakte witte tunieken met motieven, prachtig gedecoreerde schilden, zwaarden, speren met fraaie houten speerpunten, en vaandels van de verschillende groepen met de Griekse letters van o.a. Athene, Delphi, Sparta, Olympus, e.d.) naar het park. Een wandeling van een half uur. Wij lopen achter de stoet aan en dragen Bothmerbamboestokken. Op het forum, een grasveld niet ver van de kollossale tempels gaan de verschillende groepen (steden) zich voorbereiden.

De vorige directeur van het terrein was een waldorf schoolouder en heeft ervoor gezorgd dat deze olympiade mogelijk is

Er worden verschillende euritmische en bothmeroefeningen gedaan, ingewikkelde vormen gelopen, soms met sluiers, op het slaan van de tamboerijn of de trommel. Kinderen declameren Griekse verzen. Er wordt gefloten en gezongen. Kinderen slaan op ritmes op stokje, met zwaarden op de schilden. De speren worden gebruikt om vormen te maken. De zwaarden om elkaar dreigend te passeren.

De kinderen staan in een grote halve boog en dan wordt het Olympische vuur ontstoken en de eed afgelegd. Daarna mogen ze gaan zitten en worden de verschillende presentaties gedaan. Opvallend is hoe keurig geordend de kinderen zich gedragen. Wat een concentratie! Een ander aardig iets is het om de vrijschoolouders van een ander land te zien en te ontmoeten. En ook de toekomstige en oud-leerlingen zijn aanwezig.

Als een lopend vuurtje gaat het rond dat er twee Nederlandse Waldorf leraren zijn. We ontmoeten ouders en leerkrachten, worden uitgenodigd om naar Palermo en Verona te komen. Sommige ouders zijn uit Verona gekomen om hun kinderen te zien.

De tweede dag gaan de Spelen echt beginnen. Omdat verspringen op de harde grond niet wenselijk is, gaan ze naar het zandstrand dat aan de camping grenst. Daarna naar het Forum waar de estafette wordt gelopen, geworsteld wordt – eerst een buiging naar elkaar, dan hand geven, fair play tegen elkaar zeggen, handen van elkaar vast houden en elkaar uit de kring proberen te duwen – een minuut de tijd. Als de gong klinkt een hand geven aan elkaar en bedanken. Er zijn vijf cirkels waarin het worstelen plaats vindt. Na de middagpauze worden de onderdelen speerwerpen en discuswerpen gedaan. Dan volgt de slotceremonie. Morgen gaan de kinderen terug met de trein. De kinderen uit Verona zullen er pas om 11 uur ’s avonds zijn.

26ste dag zondag 15 mei. Rustdag Paestum.

Met de Griekse helden nog op het netvlies vandaag een stranddag.

Scheren, wassen en onderzoeken wat we morgen gaan doen.

We staan tijdens het weekend op deze camping. Voor veel Italianen om er even op uit te gaan. Er zijn natuurlijk momenten … een fluitend en trommelend jongetje, de doordringende geuren van de barbecues, blaffende honden, blèrende kinderen, steeds luider klinkende stemmen mede door het drankgebruik. We zijn te gast in Italië. Ik stoor mij er nauwelijks aan. Mijn dagelijkse doel is toch om de liefdevolle vriendelijkheid die ik in mij draag verder uit te breiden.

We zijn vandaag naar het strand geweest – anderhalf uur. Rondkijken en mijn overduidelijke commentaar binnenboord houden. Er is veel te zien. En elke persoon op het strand heeft zijn eigen verhaal en avontuur. Vissers, meisjes die hun haar blijven kammen, Nederlanders die met platte schijven een soort jeu de Boules spelen, voetballers, zwangere moeders, muziekmakers maar de golfslag horen we ook, zonnebaders en Carla in haar nieuwe bikini en ik die zelfs even een snurkje laat horen.

Douchen en vanavond een strandwandeling.

Vaag hebben we de Amalfikust gezien. Daar waar de zon ondergaat.

27ste dag maandag 16 mei naar Tropea 360 km

Wat een overweldigend landschap als we de tolweg (het is geen tolweg meer) oprijden, na bij LIDL vegaspullen en verschillende soorten noten te hebben gefoerageerd. We doorkruisen een landschap met bergtoppen tot 2000 meter waarvan sommige nog besneeuwd. Het aanleggen van wegen en viaducten zit in het bloed van de Italianen. Hun voorouders zijn immers de Romeinen die grote delen van Europa bestraat hebben. En dan die tunnels? Wat zou er gebeuren als er een aardbeving plaatsvindt. Ook de valleien zien er ruim en breed uit. Alles nog groen.

De laatste 40 km begint vol bochtjes en met hellinkjes. Soms is de weg erg smal. Gelukkig komt er geen groot verkeer ons tegemoet. Even billen knijpen, maar ook genieten. Dan onverwacht wordt de weg weer normaal volgens Italiaanse begrippen met direct uitzicht op zee.

Camping marina isola heet ons welkom. Onze beide buren zijn Duitsers. Daar maken we direct contact mee. Een fijne plek.

Tropea mag zich dit jaar il borgo dei borghi noemen, het mooiste plaatsje van alle borghi più belli in Italië.

Een andere blauwige zee. Witte stranden. Wederom een fraaie zonsondergang vlak naast de Stromboli in de Tyrreense zee. De vele gierende gierzwaluwen maken een feest van het bezoek. Bij avond in tropea. Zo romantisch. Foto’s van het landschap onderweg uit de auto.

28ste dag 17 mei Tropea 11.000 stappen + 20 minuten zwemmen

Gezworven door het fotogenieke labyrint van Tropea. We hoorden een groep gehandicapte kinderen zingen. Zo aandoenlijk. Carla vond haar Toscaanse jasmijn. En even later het beroemde Tropea ijs van Tonio. Tartufo (in chocola) en pistache. Het smaakt inderdaad heerlijk. Beter dan ik tot nu toe heb gehad. We hoefde niet eens in de rij te staan. We waren de enigen.

Op de camping rook ik de geur van de citroenbloesem. Die heeft een aangenaam bedwelmende geur. Tegelijkertijd bloesem, groene en gele citroenen. Ik ben verbaasd.

De azuurblauwe zee is kraakhelder. Het is bijna windstil en zonnig. Ik zie twee flinke zilveren sardines op anderhalve meter. Is het water hier zouter dan in Noordzee? Dat klopt. Heerlijk drijven met uitzicht op Tropea. Na het zwemmen vind ik zonnen prettig.

In de avond wederom die fraaie capriolen van de gierzwaluwen tegen de ondergaande zon. De voorbereiding van het culinaire Cinque coulori festival zijn in volle gang met grote poppen door de straat. Wij gaan het niet meemaken;morgen naar Sicilië, een spannende volgende stap.

29ste dag 18 mei woensdag Sicilië capo D’Orlando

Het Siciliaanse vlagsymbool, de driebenige met een vrouwenhoofd in het midden en de drie korenaren hebben met vruchtbaarheid te maken. Demeter (moeder), Persephone (dochter) en Hekabe (de oude vrouw) staan voor de drie benen.

SICILIË

Veertig km door het achterland van Tropea – bergachtig met besmukte (nieuw woord) wegen – met voortdurend zicht op zee.

Een mooi moment. Eerste zicht op Sicilië, dan op de straat van Messina. Ik rijd eerst nog even verkeerd na het kaartje gekocht te hebben, beland bij de verkeerde Ferrymaatschappij. Een man komt ons te hulp, schuift een hindernis opzij en wijst ons de goede route – hij vraagt om vijf euro. Ik geef hem 1 euro. Vervolgens wijst de politie ons de goede richting. Daar voor ons ligt Sicilië. Het gaat gebeuren. Dat ik het eiland ga meemaken waarover ik de afgelopen jaren met mijn oud-leerling over geschreven heb. Zo bijzonder na Napels en omgeving (ook over geschreven).

Onze camper staat vooraan op de Ferry. Als het luik open gaat, ligt daar Messina voor ons. Het beduchte Messina waar regelmatig mensen klagen over het rijgedrag, het drukke verkeer, hoe uit Messina te komen. Wij zijn zo op de tolweg richting Palermo. No problemo. De wielen van de camper raken eerst de bodem. Wij wat later op een plek met mooi uitzicht op de Eolische eilanden. Vieze plek dus vergeet de eerste voetstappen.

Daarna op weg naar de camping. Carla, mijn gids, loodst me fantastisch naar en door het hek van de elektronisch beveiligde camping. Ze heeft meer geduld dan ik. Ik geef sneller op. Dat merk ik ook met technische zaken. Ik ben meer een snelle oplosser. Dat heeft ook z’n voordelen. Zo vullen we elkaar goed aan.

Een heerlijk koel windje van zee, een warme zon en oleanders – een fraaie rustige en nieuwe campingplek met uitzicht op vier van de zeven Eolische eilanden. En weer gezwommen. Morgen koop ik een duikbril. Ik wil zien wat er onder mij is in het water.

30ste dag 19 mei donderdag Capo d’Orlando naar Cefalu 10000 stappen

Carla voelt zich een zonnepaneel. Het verschil tussen schaduw en zon is groot vanmorgen om half tien.

Het werd me weer een apart ritje door de ingewanden (de tunnels) van Sicilië. We rijden weg richting tolpoort. Druk op rode knop. Het barrel geeft geen krimp. Geen slagboom dus ik rijd door. Diesel nadert het rode streepje. Stel je voor, dat je in tunnel leeg komt te staan. Bij San Stefano nemen we de afslag naar een pomp via een ingenieus viaductensysteem. We rijden door het tolpoortjes voor mensen die mogen doorrijden. Ik neem aan wij ook. Geen pomp te vinden. Wel een heel mooi stadje met prachtige kleurige keramiek. Blijkt het stadje beroemd te zijn om zijn pottenbakkerijen. We vragen de weg na ‘oeverloos’ in het mooie stadje rond gereden te hebben. Het weggetje waar we in moeten rijden ziet er niet geweldig uit, dus ik rijd weer door en zie op een parallel weggetje onder ons een bord uitsteken dat op een benzinestation lijkt. Verdikkeme. We rijden langs een weggetje dat er naar toe leidt met een rood rond bord met een witte streep – het bekende minbord. Ik rijd door tot de rotonde, neem de rotonde en op de terugweg neem ik de afslag, waar we niet in mogen rijden. Carla roept: nee, nee. Niet verder. Je ziet niet wat er om de bocht aankomt. Ik rijd rustig door en vind de pomp. Met bediende. Dus twintig cent duurder per liter .., beter iets dan niets en Carla heeft even de tijd om bij te komen. Drie km voor Cefalu doemt de camping op.

Na Palermo gaan we de tolwegen een tijdje mijden, denk ik. Er zijn zoveel tunnels waardoor je verblindt of verduisterd wordt en weinig van het landschap en de stadjes ziet.

Lekker zwemmen met aanrollende golven.

Trouwens een verrassende weetje. Hier gaat de zon om 20.07 onder, in Nederland 21.33. Opkomst maar elf minuten verschil.

31ste dag 20 mei Cefalu

Vandaag gaan we Lean ontmoeten. Een lang gekoesterde wens komt tot vervulling. Wat leuk om haar naar haar busje te zien lopen vanuit de campingreceptie. Zwaaien. We hebben elkaar gezien. Even later staan de busjes tegenover elkaar— zijn ze nou mannelijk of vrouwelijk die busjes – we omhelzen elkaar en zijn allemaal blij met dit treffen. In de schaduw onder onze luifel lunchen we. Zo ontspannen. Wat hebben we veel met elkaar te bespreken. Wat weten veel van elkaar. Het is alsof we steeds op dezelfde golflengte zitten. So easy going. Nostra cugina, sua zia e suo zio. Zo fijn om Frank te betrekken in dit samenzijn. Lean komt met boordevol tips voor onze toekomstige reis door Sicilië. In de middag trekken we met badmuts baantjes in het veertig meter lange zwembad met uitzicht op zee en de Eolische eilanden. Wat leuk om de fraaie gestalte en verschijning van Lean het water in te zien duiken. Gemma en Frank hebben mooi werk afgeleverd. Carla en Lean hebben de tijd om elkaar te horen. Later in zee zijn Lean en ik met elkaar. Na het zonnen op het strand richting kampement. Nu in de schaduw bij Opperdoes. Twee grote wijnglazen van Lean waarin onze niet alcoholische drankjes belanden en een flesje wijn, waar Lean uit nipt (met chips). We brouwen een heerlijk etentje met elkaar – wormpjespasta, tomaat, aubergine, venkel, tomatensaus, pecorino kaas. Smullen!!

Lean neemt de vaat mee. De avond valt en rond tienen overvalt ons de slaap. Morgen naar Cefalu met de bus van 9.40

Dag 32 zaterdag 21 mei

Met de bus naar Cefalu. Lean gaat ons een dagje verwennen en ons inwijden hoe en wanneer je bepaalde zoetigheden gebruikt. Op het terras bij de kathedraal nemen we bij de cappuccino een cannolo. Het bestaat uit een gerold koekje dat gevuld is met ricotta. Daarna nogmaals cappuccino, maar nu met granita (gezeefd amandelijs met een zoetig broodje). Beide heerlijkheden worden in het midden gezet en worden gezamenlijk genuttigd. We bezoeken de kerk met de Christo pantocratore. ( de allesbeheersende). We hebben nauwelijks de tijd om de kerk goed te zien omdat er een doop gaat plaatsvinden. We dwalen door de hoofdstraat waar Carla zich focust op een gelukssieraad, een hoorntje van koraal (had Jezus om als kindje) en een bloter bloesje. Met Carla en Lean in zwierige jurken en ik als bodyguard door de straatjes, genietend van Carla’s decolleté (wat later de doorslag zal geven om haar het koralen hoorntje met ‘gouden’ kettinkje te schenken).

Op naar de Roca. Een pittige en prachtige klim met fraai uitzicht over de baai en het stadje. Hoog boven de stad liggen de ruïnes van de burcht. Lean begeleidt Carla attent bij de moeilijke begaanbare stukjes. Beiden nog steeds in hun vrouwelijke dress. De lunch bij pasta&pasti, een gerenommeerd restaurant. Er stond een rij voor de ingang. Ik ben me nog niet goed bewust wat de regels zijn in een restaurant bij het binnenkomen. Eerst moet het tafeltje opgeruimd en schoongemaakt zijn en dan hoor je te wachten op het teken dat je binnen mag komen. Regels zijn goed voor mijn bewustzijn en deze vertragen mijn haastige gedrag. Gelukkig konden we snel naar binnen. Al weer smullen geblazen. Heerlijk gegeten. We gaan nog even langs de kerk. Nu een huwelijk. De kerk wordt goed gebruikt. De wandeling terug over de boulevard met een ijsje (voor de prijswinnaar). Geroosterde groentes uit dezelfde zaak met kaarslicht worden de avondmaaltijd. En dan komt het moment, dat de drie leraren, want dat zijn we ook, om afscheid te nemen en drukken we onze harten stevig en open tegen elkaar. Bedankt voor dit heerlijke samenzijn. Lean naar Sardinië ‘s morgens vroeg.

Dag 33 zondag 22 mei camping Cefalu

Rustdag. En nagenieten van de afgelopen dagen. Het geeft ons de gelegenheid om een reisplan te maken voor de komende tijd. We maken de reis nu tegen de klok in. En we hebben tips en adviezen van Lean gekregen.

Het zwembad hier is heel fijn. We hebben 800 meter gezwommen. Morgen met de auto naar Palermo.

Dag 34 maandag 23 mei Palermo

Natuurlijk weer een probleempje met tol. Non tuccare stond er: niet in het Engels (niet aanraken). Dus ik wel aanraken. Fout. Wel betaald, slagboom niet open. Oké, als je me niet wilt doorlaten (de hulpknop helpt ook niet) dan wacht ik op een auto, die door een telepas poortje mag rijden. Ik vlak achter hem alsof we een vrachtwagen of auto met caravan zijn en hoeps erdoor.

Fijne camperplaats in de stad. Lekker dat we niet met de trein en bus moeten.

Dan Palermo. Ik krijg direct een blij gevoel als ik door de Normandische Port Nuovo loop. De Vittorio Emmanuele doorkruist de stad bijna helemaal pedonale. De ligging van de Camperplaats is ideaal. De Cappuccino straat brengt ons na een kilometer in de stad. De catacomben zijn gesloten vanwege COVID – accepte. De aantrekkelijke grofbruine steensoort van de gebouwen waar we langs lopen versterken mijn geluksgevoel. Palermo wenkt ons, verwelkomt ons, verwarmt ons. Wat een heerlijke stad. Zo’n aangename sfeer. Palermo heeft ons gepakt. We brengen een bezoek aan het Palazzo Reale en dan aan de Cappella Palatina. Wat een beauty. Zo mooi. Prachtige mozaïek. Het verhaal van Paulus en Petrus wordt buitengewoon uitgebeeld.

Daarna lopen we langs de kathedraal die vooral van de buitenkant buitengewoon aantrekkelijk is. Bij toerist information halen we een kaart. Een lunch die me even doet schrikken. Ik krijg een brain freeze als ik mijn granita eet. Dynamiet. Het doet me even denken aan een hevige voorhoofdsholte ontsteking. Na een minuut is het weer voorbij.

Op naar een volgende kerk Chiese di Gesu. Er wordt een ‘zigeunerachtige’ bruiloft gehouden. We mogen in de sacristie, de crypte, en andere plekken komen. Daar kom ik beeldhouwwerken tegen die staan voor bescheidenheid, vrijgevigheid, onschuld, zuiverheid, voorzichtigheid, wijsheid, kracht en mededogen. Ik houd van dat soort visualisaties. Wat een barok. Je komt je ogen te kort.

Lekker struinen over de markt en we drinken verse uitgeperste sinaasappelsap bij een kraampje.

Nog drie kerken. Een oud Normandische. En dan het fraaie ook barokke Monastere Santa Catharina. Met de trappen omhoog met 360 graden uitzicht over Palermo. Stoere Carla ook. Als beloning een canolo uit de exclusieve bakery in de kloostertuin – werd voor 2014 door nonnen gerund.

Op de terugweg na een korte blik op de haven passeren we de barokke San Giuseppe dei Teatini. De driedimensionale beelden in de koepels en in het dak zijn opvallend anders.

Legende van Catharina van Alexandria: Catharina kwam volgens de oudste overlevering uit een roemrijk patriciërsgeslacht en was de dochter van Costus, de gouverneur van Alexandrië. Ze kende alle werken van Plato uit haar hoofd toen ze nog maar vijftien was. Ze was Jezus met hart en ziel toegedaan, en beloofde hem haar maagdelijkheid. Nauwelijks had ze dat gedaan, of keizer Maxentius werd verliefd op haar. Op haar weigering om na zijn echtgenote de tweede dame aan het hof te worden, wilde hij haar dwingen haar geloof af te zweren onder bedreiging met gruwelijke folteringen. Ook stuurde hij veertig heidense filosofen op haar af om haar te bekeren, maar in plaats van Catharina te bekeren tot het heidendom werden de geleerden tijdens de discussie met Catharina bekeerd tot hetchristendom. Daarop wilde de keizer haar laten verpletteren met een rad waarop scherpe ijzeren punten waren gemonteerd. In plaats van Catharina brak echter het rad, getroffen door de bliksem. ^[1]Hij wilde haar laten verbranden, maar het vuur waaide uiteen en verbrandde de beulen. Uiteindelijk lukte het dan toch haar te onthoofden. Uit haar halswond stroomde melk die de stad van de pest bevrijdde. Haar lichaam werd door engelen naar de Sinaïberg gebracht, waar het rond het jaar800 door pelgrims teruggevonden werd. Het was nog steeds in goede staat. Naast de berg werd later het Katharinaklooster gebouwd.

Dag 35 dinsdag 24 mei Monreale Segesta Scopella 11000 stappen Naar Monreale.

Door de drukke stad rijden bevalt me goed. Ik houd van minder regels en wel van aanpassen. Even twijfel of we naar de parkeerplaats kunnen. Een parkeerwachter zwaait. Wij rijden door. Carla roept. Het kan niet, hoogte is 2 meter 40. (Onze bus is 3.20) Rechtsomkeert op de rotonde. En de parkeerwachter wordt beloond.

De kathedraal lonkt. Er moet betaald worden. De drukte in de kerk neemt een boel weg van de schoonheid en de gewenste stilte is ver te zoeken. Het oude testament in de binnenruimte en het nieuwe testament in de buitengalerei worden door ontelbare minuscule mozaïek steentjes afgebeeld. We zijn beiden ‘bijbelkenners’ mede omdat we in de derde klas het oude testament vertellen. Het is een schoonheid van een kerk. De matheid in mijn gevoel gaat niet helemaal weg. Monreale. Met dank. Het is een ‘fabel’achtige kathedraal met al die verschillende culturele invloeden. In het evangelieboek van de pantocrator, die mij met zijn ogen overal aankijkt, staat: ik ben het licht van de wereld. Wie mij volgt zal nimmer in duisternis wandelen, maar hij zal het licht van de wereld hebben.

Dan naar de tempel van Segesta door een golvend landschap met grillige bergen. Paestum komt terug in herinnering. We vinden het te warm om naar het amfitheater te lopen. Onder aan de tempel bevindt zich een gorge met een rivier. De tempel staat in een vruchtbaar gebied.

We rijden naar Scopello een schattig rustig dorpje met een rustige camping met fraai uitzicht over de baai.

Dag 36 woensdag 25 mei Scopello 13000 stappen.

Voor het eerst geen gekoer van duiven. Vannacht speelt de wind een rol. De luifel al binnengehaald tegen geklapper. Niet eens zo’n harde wind. De rukwinden kunnen venijnig zijn. De Sirocco, de warme wind uit Afrika. De wind brengt wel verkoeling. De eerste dag boven de dertig graden. Ook flink wat aangename bewolking.

Nog even over Trinacia, het Siciliaanse symbool. De benen staan ook voor lente, zomer en winter. Tri zou wijzen op driehoekige vorm van het eiland. Het hoofd kan het hoofd van Medusa zijn. De bijzondere schoonheid, die ieder versteent, die haar aankijkt.

Op weg naar het natuurgebied. Eerst caffe en een broodje vega-Sicilië voor onderweg. Aubergine kaas kruiden. We lopen na een lange afdaling natuurlijk verkeerd en belanden op een heel mooi strandje. Dit is niet het natuurgebied. Of dezelfde weg terug of door de rimboe omhoog. Door de rimboe loopt een stenen watergeul (een levada-madeira). Daar word ik blij van. Limburg (Valkenburg) wanneer beginnen jullie daar nou eindelijk eens mee!!!

Het is een pittig begin voor Carla die het dankzij haar stokken wel voor elkaar krijgt. Dan zien we het begin van het natuurpark Zingaro. Zoveel bloemen gezien. Genieten. Het wordt een verkennings/ontdekkingstocht. Flink wat bewolking en een lekker windje maken het draaglijk.

Dan de afdaling naar de azuurblauwe zee. In mijn onder broek direct de zee in. Lekker koud. Zonnen op een platte schuine steen. Half uurtje terug van de ingang naar het dorp met een granita als start.

Thuis een douche – we drinken wat af – en genieten in een luie stoel van de verrukkelijke temperatuur.

Dag 37 Hemelvaartsdag donderdag 26 mei Scopello 18000 stappen

We blijven nog een dagje. We gaan deze keer wat dieper en vroeger het natuurpark in. Dan maak je de keuze stevig doorlopen of oog voor het detail, het fotografisch oog dat bloemetjes wil vastleggen. Dat laatste dus. Deze keer met een broodje pittige tomaat, artisjok, kruiden en kaas. Pépé, de man die de broodjes maakt, herkent ons ook. Kom vanavond vegetarisch bij ons eten. Ik voel er wel voor. De manke man, die ons kersen verkocht heeft, zwaait vriendelijk naar me. De hond, die Carla de camping opgelokt heeft, water heeft gegeven, werd uiteindelijk door een klagende campertoerist met stenen de camping afgejaagd. Vandaag haalde hij ons op het stenige pad in. Dag levend wezen!!

Prachtige kustwandeling met mooie strandjes. We vinden een beschut plekje achter een rots met uitzicht op zee. Pas later wordt het wat drukker en zien we wat een string voor uitzicht geeft. Ik bedoel natuurlijk bilpartijen. Ik vraag me af hoe dat zal zitten zo’n draad over de anus. Maar goed we kwamen om de uitzichten en daar hebben we van genoten. Prachtige bloemen. Zo veel. Wat een weelde. Naast de dode slangen op de weg zie ik een zwarte slang wegschieten.

Het is buitengewoon bevredigend om na die wandel en klimpartijen de tijd te nemen om bij te komen. Een brioche (zoet broodje) met granita (ijsschilfers van citroen en pistache) en bij de camper douchen wassen en gestrekt gaan.

‘s Avonds bij Pépé vegetarische Siciliaanse antipasta. Geen echt restaurant. Maar een winkelier die je te vriend wil zijn, die het leuk vindt om een vegetarische schotel voor je te maken.

Dag 38 vrijdag 27 mei Erice en Marsala 12000 stappen

Erice zien we al van ver hoog liggen. Ik denk dat wordt een enorme pittige wandeling. In eerste instantie parkeer ik de auto om in te schatten of ik dit met de camper wel moet doen. Ik zie bussen omhoog gaan. We besluiten het erop te wagen. We rijden vlak achter een bus de haarspeld wegen op. De afgronden met veilige stenen vangrails zijn diep en Carla wil het liefst bij mij op schoot zitten. Het uitzicht is spectaculair. Na een twintig minuten vinden we een betaalde parkeerplaats. Maar hoe kun je betalen als je geen bereik hebt. Later zag ik, dat je pas hoef te betalen vanaf 16 juni. Wij laten de camper tussen een aantal toeristen bussen staan en wandelen in 10 minuten naar boven. Een paspartout en dan maar dwalen over de gladde oeroude stenen door het stadje. De gotische kerk bevalt me het beste door zijn andere stijl. Het uitzicht is fenomenaal. Vooral als we bij het fort komen boven op de Venusberg en daar verplicht een liefdeskus aan elkaar geven. We hebben al weer mazzel met het weer. We worden zelfs gezegend met een paar druppels die direct verdampen.

Dan naar de camping bij Marsala. Weer een andere wereld door de agrarische wereld van Sicilië. Bij Marsala valt me de Afrikaanse sfeer me op – het doet me een beetje aan Mombasa denken. Afrika ligt hier ook niet ver vandaan. De camping valt mee. Lekker plekje gevonden. In de supermarkt hebben we avondeten gekocht a la gisteren. Heerlijk! Even uitpuzzelen wat we gaan doen en hoe.

Trapani en Vito laten we liggen. Erice was zeer de moeite waard. Erice vandaag in de wolken. Dat betekent voor hen daar boven geen uitzicht. Wat hebben we weer geluk gehad. Dank daarvoor!!!

We gaan naar Marsala en verlaten de camping. We stonden naast een wijngaard. Marsala is beroemd om zijn excellente wijnen. Daar zullen wij niets van 👅. De parkeerapp van Carla werkt. Hoera.

Mooi om te zien vanuit het cafeetje hoe mensen omgaan met de regendruppels en de ‘spiegelgladde’ stenen in de straat.

De Duomo is groots en doet me denken aan een grote hal. We zwerven wat door het stadje vinden uiteindelijk de overdekte mercato zonder de kaart te gebruiken, die we trouwens niet goed snappen. Marsala is niet de meest mooie stad. Maar goed, de rit die daarna volgt langs de kust is prachtig – 15 km eenrichtingsverkeer – wat een geluk voor ons. Mooi weer, flinke wind. De tientallen kitesurfers (honderden) scheuren over de lagune of proberen een eerste onbeholpen start te maken. Indrukwekkend schouwspel.

De Salinas – de zoutpannen met de molens zijn fraai om te zien.

Op de achtergrond eilanden waar je naar toe kunt varen. Doen we niet. Onderweg naar Selinunte begint het hard te regenen. Enorme plassen op de weg. Gedeeltelijk zijn de wegen goed. De TomTom heeft als hobby om ons door de buitenwijken te leiden. Slechte en smalle wegen, veel viezigheid, veel krappe afslagen, het arme Sicilië. Tot nu toe doet de auto het goed. Zo ook de chauffeur en de prima bijrijdster.

We staan met de camper pal aan zee. De golven zullen ons slaapliedje zijn.

Dag 40 zondag 29 mei rustdag

Het is altijd even wennen als je op een nieuwe plek komt. Alles is nog onbekend. Je moet nog aarden. Nu vlak aan zee waar de golfslag prominent aanwezig is. De grootsheid van het water dringt zich aan mij op. Ik kan mij de machtige God Poseidon voorstellen, die met ontembare kracht de golven het lege strand opstuurt. Hoe veilig is de zee? De vele wier en andere natuurlijke producten in plaats van zijn drietand weerhouden mij om mij helemaal over te geven aan zijn Romeinse evenbeeld, Neptunus. De God van de zon, Helios, laat het licht van oost naar west gaan en heeft een pact gesloten met Aeolus, de God van de wind, waardoor de hitte draaglijk blijft. De Griekse en Romeinse mythologie hebben beide hun stempel gezet op Sicilië.

Langs de niet al te verzorgde weg naar een mercato. We hadden beter over het strand kunnen gaan. We wisten niet of je weggetjes kon vinden naar de hoofdweg. Die zijn er dus genoeg. We komen bij een soort winkeltje dat niet op een winkeltje lijkt. Daar vinden we de nodige boodschappen. Even verder een caffe en ricottabol. Regelmatig vinden we het jammer dat we geen Italiaans spreken. Een gesprek dat iets verder gaat, doet slechts vermoeden wat bedoeld wordt. Gebarentaal, Frans, Engels Italiaans mixje en soms vertaalapp maken het er het beste van.

Een strandwandeling over het goed te belopen roodachtige zand laat ons de vakantiehuizen zien van Sicilië.

In de rust kom ik tot overweging en stel ik mij vragen. Wat doet mijn lichaam en waaruit bestaat mijn geest? Wat ben ik aan het doen?

Als ik op reis ben, dan ervaar ik mijn reageren op het nieuwe, dan overschrijd ik grenzen en neem ik risico’s, dan spreekt de buitenwereld tot mij.

Door mijn innerlijk werk ben ik aangesproken en doe ik een nieuwe poging om mij te verbinden met het zoute water. Na 20 meter door wier en dergelijke gewaad te hebben wordt de zee schoon en voel ik mij op mijn gemak. Deinend laat ik mij meevaren op de willekeur van golven, slechts 160 km van Tunesië. Carla is mijn ijkpunt.

Home Made Sicilian vegetarian pizza uit oven. Gezellig gesprek met Nederlanders uit Borne. Een thema van het gesprek: Hoe weinig je hebt te zeggen over wat je overkomt. Natuurlijk kun je ja en nee zeggen. Maar waar het leven mij, ons en hen gebracht heeft is niet volgens planning gegaan.

Dag 41 maandag 30 mei Silenunte 12000 stappen

Wat een prachtige archeologische plek. Selinunte beschreven in de Aeneis van Vergilius, de stad van palmen.

De vrijheid om er te zwerven en ook in de tempels te mogen komen maken deze plek speciaal. Vlak aan zee de meer dan een kilometer lange ommuurde akropolis met zijn agora.

Wat hebben de goden huisgehouden! Of waren het reuzen die de zuilen omgedonderd hebben? Vermoedelijk hebben aardbevingen, het werk van Zeus of Jupiter, er veel omgekregen. Een van de grootst gebouwde Griekse tempels ooit ligt volledig in duigen. Alles omgekegeld. Heeft Hera er soms iets mee te maken gehad? Ruzie met Zeus, die weer eens ondeugend geweest is? Een van de tempels was aan haar opgedragen. Het opbouwen van zo’n tempel is een buitengewoon werk, maar het afbreken ervan lijkt me ook een hele klus. Het kan natuurlijk door oorlog gebeurd zijn. Mensen zijn van nature goed – ze schenken het leven – maar hebben ook iets catastrofaals door hun vernietigingsdrang.

En daar lopen en klimmen wij door de heiligdommen. Ik probeer dat sacrale gevoel op te roepen, maar dat komt niet. Ik ben geen priester, misschien te ongelovig. Een gevoel van respect ervaar ik wel, hoewel als ik op een van de omgevallen zuilen klim, vraag ik mij af of ik dat wel mag doen. Ik geniet van mijn vrijheid. Overal mogen we struinen.

Terug op de camping. Mensen zijn vertrokken en mensen komen. Ik ben een ander mens, als ik bekend ben met de camping. Zo anders dan als ik nieuw arriveer en mijzelf open.

Dag 42 dinsdag 31 mei

Tijdens het tanken spreek ik een goed Engels sprekende Italiaan. Wat goed dat je naar Gibellina gaat. Ga vooral naar de oude stad. Ja daar wil ik ook graag heen. Heel bijzonder. Bijna geen toeristen in dit totaal door een aardbeving verwoeste stadje (1968) – veel doden, meer gewonden en nog meer ontheemden. Nu een monument. De kunstenaar heeft het hele stadje tot meer dan anderhalve meter hoog witachtig cementblokken getransformeerd en het wegenplan gelaten tot wat het was door grote sleuven te maken. Het ligt in een prachtig landschap tegen een helling zo’n 400 bij 300 meter. De stemmen weerkaatsen helder en echoachtig tegen de muren. Zeer indrukwekkend. Het heet Grande Cretto. Land-art.

Tevreden over dit bezoek rijden we een tijdje met veel andere auto’s achter een niet in te halen auto aan. Tijd voor caffe en ricotta en waar we stinkende vuilniszakken kwijt kunnen in een lege vuilnis bak. We dachten er over om het zakje tussen de hopen vuilnis die je tegenkomt te gooien maar dat gaat toch echt tegen onze principes.

Vlak voor Agrigento, de stad met de tempels, nemen we de afslag naar die Scala dei Turchie, parkeren de auto, nemen wat foto’s vanaf een mooi punt en dalen de trappen af naar het strand. Niemand te zien op de scala. Mag niet meer. Fraaie witte krijtrotsen. Heerlijk met de voeten in het water. Carla kan nog net haar evenwicht bewaren in een verraderlijk stukje zand op spekgladde stenen. We gaan niet naar de camperplaats, maar houden ons aan ons plan. Naar de camping vlak bij de Vallei der Tempels. Daar ontmoeten we onze Zwitserse buren weer. Ze herkennen de Tibetaanse vlag achter op de auto. Dus genoeg gespreksstof.

Dag 43 woensdag 1 juni 14000 stappen – twee weken op Sicilië.

Met de openbaar vervoerbus ben je zo bij het archeologische park. Natuurlijk word je een kleine kilometer verder afgezet en moet je langs een drukke weg de ingang zien te vinden.

Agrigento, eens een Griekse stad. De Sicilianen hebben de Griekse goden gekend. Vooral Persephone, dochter van Demeter, onderwereld en bovenwereld, en Hekate, de moeder van Demeter (de wijze of vroede vrouw) zien we terug in de Valle di Templi in het heiligdom van het wielvormig altaar om een heilige bron. In deze krachtplaats waar krachtlijnen bijelkaar komen, hebben Carla en ik ons geopend voor de aardkrachten. En die ervaren wij. Ik wilde de plek graag vinden. Je moet het weten. Dus wij beiden blij.

De stad is bekend om zijn Griekse filosofen. Empledocles, leerling van Pythagoras, is naast zijn goede daden vermaard mede door zijn uitspraak: ik ben een onsterfelijke God. Als bewijs wierp hij zich in de vuurspuwende Etna. Het antwoord kwam snel: zij spuugde een van zijn sandalen uit, maar dan wel in bronzen vorm.

Hera, Zeus worden geëerd met tempels. Een stenen menspersoon komen we tegen. Bij de majestueuze Concordia tempel (staat voor harmonie) ligt een bronzen beeld. De neergestorte Icarus met een duidelijke piemel en ballen. Met op de achtergrond de mooie tempel. Een fotogeniek plaatje. Een Aziatische jongen laa zich vlakbij het geslachtsdeel fotograferen. Precies op het moment van fotograferen, stoot hij zich aan het brons dat loeierheet is geworden door de zon. De reactie was zo vermakelijk. Er werd verschrikkelijk gelachen en na gelachen. Het was alsof hij per ongelijk de piemel had aangeraakt en dat die tot leven kwam.

Lekker geluncht op een romantisch en schaduwrijk plekje. De tempel van Juno is de laatste van het park. Nu nog anderhalve kilometer langs de weg in de snikhete zon naar het museum en het ecclesiasterion, een plek waar de mensen bij elkaar geroepen werden. In het museum staat een telamon. Een zeven meter hoog, stenen sculptuur van reuzen die buiten de tempel worden geplaatst om de goddelijkheid te beschermen.

Laatst kwam ik de term euros tegen (een van de windrichtingen – anemoi – oost) en nu deze term. Ludolf, mijn vader gaf o.a. Twee tijdschriften uit Euros en Ecclesia.

Een pittige wandeling met een aangename ontmoeting met kamperreizigers uit Amersfoort (vroeger Hoogland). Ze stonden op een onooglijk plekje geparkeerd. We kregen een gekoeld glaasje water. Blijkt dat ze kennissen van mijn moeder kennen: Ruud Hopster en Mien Brouwer. Op de camping komen we ze weer tegen.

En de bus terug komt vlakbij het museum en brengt ons in een wip terug. Mensen in de bus Gambiaan en Marokkaan zijn zo behulpzaam. Geweldig. Wat is het fijn dat we Frans, Duits en Engels spreken.

Dag 44 donderdag 2 juni feestdag in Italië. Republiekdag. Je merkt er niets van. Villa Romana.

Op de camping komen we de Amersfoortsers weer tegen. Het duurde even voordat we vertrokken. Tijdens ons afscheid met de Amersfoorters blijken we zoveel bespreken te hebben. Hij blijkt op dezelfde school te hebben gezeten. Hij is van 44 en ik 49. Grappig om op een positieve manier over de school op de Westsingel te spreken.

Een maand later krijgen we deze mail

Beste Paul en Carla,

Alles goed met jullie?
We kijken terug op onze plezierige ontmoeting in Agrigento, Sicilië.
We hadden elkaar’s adressen uitgewisseld.
Door deze bijgesloten nieuwsbrief willen we jullie op de hoogte stellen.
Helaas, maar we weten niet hoeveel tijd er nog is.

Met vriendelijke groet,

Gerard en Hanny,

Gezondheid Gerard

Beste allemaal,

Na een heerlijke avonturenvakantie naar Sicilië, waar ik een aantal onverwachte kilo’s ben aangekomen, is mijn gezondheid tergend vervelend aan het minderen.
De aangewaaide aantallen kilo’s bleken na onderzoek vocht te zijn naar aanleiding van een onbekende uitgezaaide kankersoort in het buikvlies. Deze kwaadaardige primaire tumor valt op de scan nog niet te herleiden tot de reeds behandelde nier- en prostaatkanker van de afgelopen periode.

De uroloog heeft me deze week dan ook moeten verwijzen naar de oncoloog, waar ik een nieuw project in ben gegaan, om deze ongeneeslijke ziekte zo veel mogelijk te vertragen. Mijn gezondheid is naast mijn “overvolle” buik nog redelijk te verdragen.

Het verdriet van Hanny, mij en mijn twee dochters en naasten is erg groot.

Naast de vreugde wil ik ook graag dit verdriet met jullie delen.
Het is mijn behoefte om jullie met deze mail, mijn familie en kennissen in deze fase op de hoogte te brengen, maar voel vooral geen verplichting te reageren.

Met warme groet, ook namens Hanny, Gerard

Een pittige wandeling met een aangename ontmoeting met camperreizigers uit Amersfoort (vroeger Hoogland). Ze stonden op een onooglijk plekje geparkeerd. We kregen een gekoeld glaasje water. Blijkt dat ze kennissen van mijn moeder kennen: Ruud Hopster en Mien Brouwer.

Op de camping komen we de Amersfoortsers weer tegen. Het duurde even voordat we vertrokken. Tijdens ons afscheid blijken we zoveel te bespreken hebben. Hij blijkt op dezelfde school te hebben gezeten. Hij is van 44 en ik 49. Grappig om op een positieve manier over de school op de Westsingel te spreken.

Beste Gerard en Hanny,

We konden moeilijk wegkomen bij jullie. Daarna nog flink wat e-mail contact gehad met klasgenoten.

Wat een heftig bericht. We hopen dat het te dragen is voor jullie. Fijn dat jullie ons op de hoogte hebben gehouden.

Wij zitten nog in Italië in de Apennijnen

Ik voelde me niet verplicht om te reageren. Ons korte ontmoeting was een kostbare

Sterkte

Vriendelijke groet Paul en Carla

Onderweg komen we de hop en de ooievaar tegen en we horen voor de tweede keer de wielewaal in het fraaie binnenland van Sicilië. En ik zie voor het eerst de Etna met rookpluim.

Villa Romana del Casala Is prachtig. Vanuit hoge galerijen kijken we naar de mozaïekvloeren. Zo interessant: de zestig meter lange hal met afbeeldingen over de jacht. De Romeinen met dieren uit Afrika en Azië. De bikinimeisjes die allerlei oefeningen doen. De muziek kamer van Orpheus die met zijn oorstrelende klanken mensen, dieren, planten en stenen betovert. Het verhaal van de cycloop met Odysseus wordt afgebeeld. De jongenskamer: de jongens oefenen in de jacht en in de meisjeskamer komen de meisjes liefdevoller en naakter over.

Eros en de hoogstaande platonische liefde worden afgebeeld met de bedoeling dat met de geest seks getransformeerd kan worden. Tenslotte nog een voortplantingsscene. Verrassend om de details te zien: onder andere kleding. Zo liepen ze er in die tijd bij.

Dan met de camper door het plastic kassen land. Her landschap wordt erdoor beheerst. Gelukkig zijn er de fraaie bourgainville struiken. Wat een verrukkelijke diepe kleuren. We belanden op een overvolle Italiaanse strandcamping en ontmoeten onze Zwitserse buren. We besluiten om morgen samen naar Ragusa te gaan.

Over de camping loop je over een promenade met aan weerskanten Italiaanse gezelligheid en drukte. Op de boulevard van de badplaats Marina a la Regusa flaneren we openlijk genietend van de zomerse taferelen en de menselijke uitbundigheid. Het doet Carla aan Venlo denken. De mensen gaan zo vriendelijk met elkaar om. Maar er wordt ook stevig teruggekeken naar de bruine beer en de roze jurk dragende Carla. We bestellen op het plein een veel te groot ijs.

Lekker om om 22.00 nog in je blote bassie buiten te kunnen zitten

Dag 45 vrijdag 3 juni Ragusa 16000 stappen

Met de bus en de Zwitsers Beatrice en Hans naar Ragusa. De aardige campinghouder bracht ons naar de bushalte (klein half uurtje lopen). De tassen achterin net niet vergeten. Goed zo Carla. Snikhete dag en heel veel trappen meer dan 250 treden. In het ene oude deel van Ragusa en daarna het nog oudere Ragusa de andere kant op. Zeer fotogeniek stadje. Het is erg leuk met de Zwitsers op pad te zijn. Zij heeft katholieke theologie gestudeerd en gepraktiseerd totdat het genoeg was. Dat geeft mooie aanknopingspunten. Reislustige en sportieve mensen van onze leeftijd. Wij bezoeken een chocolade proeverij. Zo leuk nu we geen wijn proeverijen meer doen. Met de bus terug en besluiten met een pizza.

Dag 46 zaterdag 4 juni

Zijn we nou genaaid of niet?

We rijden naar de volgende camping. Een witte auto passeert ons en parkeert de auto langs de weg. We horen een merkwaardig geluid. Ergens tegen aan gereden of iets geraakt? Kan mij niet voorstellen. Even later worden we ingehaald door een witte auto die geeft aan dat we moeten stoppen. Is er iets met de auto? Wij stoppen. Een man stapt uit en wijst op de zijdeur bij Carla

We stappen uit? En zien een zwarte streep op de deur. Hij wijst naar zijn spiegel. We lopen mee? De spiegel ziet er niet goed uit. Zit niet stevig vast, hij bungelt. Heb ik dat gedaan vraag ik mij af? Ik kan me niet voorstellen. Hij beweert dat wij dat gedaan hebben. Ik bied mijn excuses aan.

Assurance? Zegt hij.

Ja, zeg ik.

Vrouw en kind hospital. Cash? 375 euro?

Heb ik niet!

300 dan!

Heb ik niet

250

Ik kijk wat ik heb En geef 210. Dan zijn we van het probleem af. Het is misschien wat veel, maar ja hij heeft een probleem door mij, moet naar garage. Dan is het klaar.

Hij telt het na en zegt: te weinig. Police

Ik zeg: oké, police.

Oké, geeft mij een hand loopt naar zijn auto en rijdt weg.

Klaar is kees en probleem is weg. Geen sores. Gelukkig is de camper niet echt beschadigd. De zwarte streep kan weggeveegd worden. Nog een klein spoortje over.

We vragen ons af of het echt gebeurd is. Carla heeft ook niets gemerkt. Het zou kunnen dat we geflest zijn. We hadden een foto moeten maken van zijn nummerbord. Ik kan er uiteindelijk toch om glimlachen.

Tijdens Pinksteren belooft de geest over ons heen te komen met flinke hitte. We kiezen voor een camping met zwembad. Veel kinderen en gerampetamp vanuit de boxen bij het zwembad, Het is weekend. Morgenmiddag vertrekt iedereen weer.

Toch heerlijk om even rustig aan te doen. En ‘s avonds keert de rust weer.

Dag 47 zondag 5 juni Pinksteren NOTO

DE ETNA

De warme nacht heeft ons rust gebracht. Carla in beneden en ik in boven bed met open ramen. Al vroeg begint de muziek in het zwembad. Hoe ga ik met mijn weerstand (weerzin) om. Koffie in de bar drinken met een granita. Onder de Italianen komen en dan zie ik de tafeltennistafel. De ontspanning, vreugde en plezier in ons spel brengt ons in een andere sfeer.

Daarna besluiten we naar Noto camping te gaan.

Schaduw en rust. Eigenlijk twee dagen rustig aan.

Morgen met de shuttle naar Noto.

Het is leuk om na te gaan wat er elke dag voor aardige dingen zijn gebeurd en daar een dankbaar gevoel bij te krijgen.

Opgelicht en geflest dus: verhaal van iemand anders – gelukkig ben ik niet boos geworden of voel ik mij er slecht onder. Hij heeft het probleem een dief te zijn. Ik kan naakt en eerlijk rondlopen terwijl hij steeds gekleed met leugens rondloopt.

Het is een mooi gebied met veel flamingo’s, reigers, lepelaars en steltkluut. Maar bij wegrijden van parkeerplaats een knal tegen auto bij het passeren van een geparkeerde auto. Terwijl we die niet hebben geraakt. Toch gestopt omdat iemand hevig gebaarde langs de weg. Uitgestapt. Man beweerde dat we zijn spiegel hadden geraakt. Die hing ook los. Op onze auto stond een streep van rubber. Door deze omstandigheden raak je in de war. Man gaat onderhandelen en stelt uiteindelijk voor de schade ter plekke te vergoeden. Eerst wil hij 120 euro en later 100 euro. Op dat moment heb je nog niet het gevoel dat je wordt opgelicht. Dat gevoel ontstaat pas later. Vooral ook na het lezen van ervaringen van vele anderen hieronder en idem bij Cavagrande del Cassibile. Mijn advies: maak foto’s van auto, nummerbord en van man. Vraag naar rijbewijs, etc. Ik denk dat hij dan snel weg is.

Hij heeft mijn negatieve karma op zich genomen. Ik moet hem dankbaar zijn.

Dag 48 maandag 6 juni tweede pinksterdag NOTO

Eine geschichte die ons verteld was

Wie die Berge in die Schweiz kamen

(Franz Hohler)

Früher war die Schweiz eines der flachsten Länder der Welt. Zwar war das ganze Land voller Sesselbahnen und Skilifte, aber sie führten alle geradeaus. Die Bergstationen waren nicht höher als die Talstationen, und wenn die Leute ausstiegen, wussten sie nicht recht, was tun.

5 «Man sieht hier auch nicht weiter», sagten sie und fuhren ratlos wieder zurück. Skis und Schlitten versorgten sie zuhinterst in ihren Kellern. «Was uns fehlt», sagten sie zueinander, «sind die Berge.»

Einmal nun wanderte ein kluger Schweizer nach Holland. Matter hiess er, Benedikt Matter. Was er dort sah, erstaunte ihn. Das ganze Land war

10 voller Berge, aber es gab weder Skis noch Schlitten und schon gar nicht Sesselbahnen oder Skilifte. Im Winter stiegen die Holländer zu Fuss auf die verschneiten Gipfel und fuhren in ihren Holzpantoffeln wieder hinunter. Aber nach einem Mal hatten sie genug. Die Pantoffeln füllten sich rasch mit Schnee, und sie bekamen nasse Füsse. «Es ist so

15 mühsam», sagten die Holländer zueinander. «Was uns hier fehlt, ist flaches Land.»Benedikt Matter horchte auf. «Was würdet ihr denn mit dem flachen Land tun?», fragte er die Holländer. «Tulpen pflanzen!», riefen sie sofort, «das gibt nicht viel zu tun!» «Das trifft sich gut», sagte Benedikt Matter, «in der Schweiz gibt es fast nur Tulpen. Wir wissen

20 kaum, wohin damit.» Da beschlossen die Holländer, ihre Berge mit den Schweizern gegen Tulpen zu tauschen.

Die Schweizer begannen nun, alle ihre Tulpenzwiebeln in Kisten zu verpacken und nach Holland zu schicken. Mit den Bergen war es etwas schwieriger. Da erinnerte sich Benedikt Matter an das alte Sprichwort

25 «Der Glaube versetzt Berge». «Wir müssen es nur glauben», sagte er, «dann passiert es auch.» Nun gingen alle Schweizer und Holländer einen Tag lang in die Kirche und glaubten ganz fest, dass die Berge von Holland in die Schweiz kämen, und siehe da, in Holland knirschte und krachte es, ein Berg nach dem andern riss sich vom Boden los, flog in die

30 Schweiz und liess sich dort nieder.

Endlich führten die Schweizer Bergbahnen und Skilifte in die Höhe, man hatte oben eine wunderbare Aussicht auf andere Berge und konnte mit den Skis hinunterfahren, und jetzt kamen die Leute von weit her, um hier Ferien zu machen. Die Holländer aber brauchten sich nicht mehr

35 mit den Bergen abzumühen, denn nun war bei ihnen alles flach geworden, und sie pflanzten überall Tulpen und verkauften sie in die ganze Welt.

So waren sie beide zufrieden, die Holländer und die Schweizer, und weil der Mann, dem das alles in den Sinn gekommen war, Benedikt Matter

40 hiess, nannte man den schönsten Berg in der Schweiz zu seinen Ehren

Er wordt met de campingleiding meegeleefd met ons vanwege de spiegelaffaire. Vandaag naar Noto gebracht. We kwamen twee tunneltjes tegen van 2.40 hoog. Dat had onze camper niet gered. Dus wij blij met de shuttlebus.

Prachtige oude straatjes en veel lichtbruine paleizen, woningen en kerken. Vooral de balkonnades zijn fraai en geven aan dat het hier welvarend is geweest. Zo verschillend en kunstig en vooral teveel om te fotograferen. De schaduw is onze vriend, net als de koele kerken. De Duomo van Noto bevalt zo goed door de plafondschilderingen en alle apostelbeelden. De barokstijl is duidelijk overal te zien. Veel engelen, versieringen en fraaie schilderijen. In een paleis een fraaie muziekkamer. Een bezoek wordt vaak gecombineerd met een bezoek aan een hoog gelegen terras waar je prachtig uitzicht hebt.

We kopen een Siciliaanse vlaggetje met de kenmerkende afbeelding.

In een van de kerken kopen we een doosje met rozenkrans van een afrikaans uitziende non in wit habijt.

De eerste pauze smakelijke koffie. De tweede pauze granita met brioche, salade verte en heel veel drinken.

We kunnen net nog wat boodschappen doen bij een slapende kraameigenaar. Het is immers siestatijd. Naar huis met het busje. Krek op tijd.

En morgen naar Syracusa met bus en trein.

Vandaag drie maal gedoucht. Carla een voetenbadje.

Dag 49 dinsdag 7 juni syracuse 19.000 stappen Syracuse

Zoet water op een eiland. In de omliggende bergen ontspringen twee rivieren die onder de huidig stad Syracuse en de baai doorstromen naar een zoetwaterbron op het eiland Ortygia waarop de Grieken vanaf 734 v. Chr. hun stad beginnen te bouwen. Om deze bijzondere plaats worden mythen geweven. De zoetwaterbron op Ortygia ligt pal naast het zoute water van de zee. De bron is genoemd naar Arethusa, een van de nimfen van Artemis.

Lucia en het vroege christendom. Het christendom ontstaat in Syracuse doordat de apostel Paulus, nadat hij op Malta schipbreuk heeft geleden, door reist naar Syracuse en daar enige tijd blijft.

Uiteindelijk ontwikkelt zich op Sicilië een grote christengemeenschap. Ascese en maagdelijkheid staan bij het opkomend volkse christendom steeds hoger in het vaandel.
Wanneer in de 4 de eeuw de moeder van de vrome Lucia ziek wordt, begeeft haar dochter zich naar het heiligdom van Santa Agatha in Catania. Deze ten noorden van Syracuse liggende stad bevindt zich onder de rook van de Etna. Bij haar terugkomst in Syracuse verbreekt Lucia haar relatie met een man
uit Rome omdat zij zich volledig aan de christelijke godsdienst wil wijden.
Zij wordt vervolgd en te werk gesteld in een bordeel maar weet desondanks haar maagdelijkheid te behouden. Maagdelijkheid wordt binnen het opkomend ascetisch christendom, waarin martelaren helden en heldinnen zijn, als een noodzakelijke voorwaarde gezien om in het felbegeerde paradijs te komen.

Lucía is een lichtbrengster. Lucia wordt gemarteld waarbij men probeert haar te vierendelen en te verbranden maar het vuur wil geen vlam vatten. Na haar dood worden haar resten eerst overgebracht naar Constantinopel en daarna naar Venetië. Een glazen kist met enkele resten waaronder een vingerkootje wordt overgebracht naar Syracuse. Lucia wordt vereerd als degene die
licht brengt daarom is zij de heilige tegen oogziekten. Op haar naamdag op 13 december, een lichtfeest, zijn er tal van processies. Op de vrije school wordt haar feest uitgebreid gevierd.

Syracuse is de stad van Archimedes: eureka.

Hoe een onderbroek een washandje wordt en daardoor onder de douche een schoonmaakbeurt krijgt.

Op naar Syracusa met bus en trein. We worden prima geholpen door Danilo, de campingjongen.

Het eerst valt het enorme cruiseschip op dat in de haven ligt.

Met Hans zijn handy en booster (waarmee je de mobiel kunt opladen als deze leeg is) naar het archeologische park, wederom totaal anders dan de andere Segesta, Erice, Selinunte, Aggrigento. Al deze krachtplaatsen waar tempels gebouwd zijn hebben deze plekken niet voor niets gekregen. De plek in Syracusa is de duomo. Deze plek werd indertijd gewijd aan Demeter en Persephone.

De pilaren van de tempel zijn nog zichtbaar in de prachtige kerk. Demeter is Maria geworden. Ik voelde de kracht in de kerk in mijn enthousiasme. Het archeologische park is vooral botanisch en landschappelijk aantrekkelijk door de grotachtige wanden en de enorme boom die zich een weg door en over rotsen vindt. De wandeling naar de catacombe van Archimedes is fraai. Het indrukwekkendste vind ik het oor van Dynosisos. Het amfitheater valt tegen en is eigenlijk alleen aardig als je er een opvoering meemaakt.

Met de toeristenbus even relaxen en na het bezoek aan de kathedraal een heerlijke lunch.

Daarna wandelen we door de smalle, schaduwrijke steegjes waar de wind soms verfrissend de oksels streelt. We komen bij de speciale zoetwaterbron vlak bij de kristal heldere zee waar flink gezwommen wordt. Een oase waar mythische verhalen door zijn ontstaan.

De Luciakerk brengt niet veel duidelijkheid. Nog een stukje in de toeristenbus en tot slot een granita lemone, dat als een soort dope werkt. In de trein kan ik mijn meditatieoefeningen doen achter mijn mondkapje.

Voorlopig geen steden bezoeken. Catania lijken we daardoor mis te lopen.

Dag 50 woensdag 8 juni Belposso Etna

We zijn in lavaland beland. We zijn weer met z’n tweeen. De witte pluim op de Etna geeft aan dat onze zwarte dame actief is.

Onderweg geniet ik van de diep rode haast paarse bourgainvilles, de jakaranda’s en oleanders. Zij zijn zo dikwijls aanwezig. Heerlijk relaxed over de snelweg.

Tijdens het tanken en een heerlijke koffie een Belg in paniek. Ik heb jouw benzine betaald, zegt hij. Carla alert, denkt direct aan robbery en is op haar qui vive. Ik ben weer naïef. Ze zegt tegen de Belg kom mee naar binnen. Het is hier buiten te warm. Ik laat mijn rekening buiten zien op mijn mobiel en zeg je kunt hier maar voor 99 euro tanken. Binnen bij Carla controleert hij het nog een keer. Hij snapt er niet veel van en laat een mannetje alles voor hem doen. Voor service betaal je. Dus nu is hij radeloos. Waarschijnlijk is hij net in Sicilië aangekomen en heeft hij een auto gehuurd.

Catania laten we liggen. De stad die ik eigenlijk had willen bezoeken. Nu staan we na een steile afdaling in de geur van rozenmarijn met op de achtergrond een hondenkennel, vogel wegjagende knallen. Dat wordt ‘s avonds goed gemaakt door de eigenzinnige piep van de dwergooruil.

We nemen een rustdag. We hebben even genoeg steden en cultuur gezien. Een goede vraag rijst op: wat willen we nog? Het lijkt of de ernstigste hitte wat voorbij is.

We eten de laatste restjes rijst tomaten ei en kaas. Het winkelen was niet gelukt.

Dag 51 donderdag 9 juni rondje Etna met de auto.

Dat hebben wij niet gezien door de campingkeuze.

Genieten van de kleine dingetjes als het groots en meeslepend ervaren even wat minder is. Het ene oog ziet iets anders dan het andere oog. Beide ogen open vangen weer een andere blik. Mensen ontmoeten werkt inspirerend. We merken ook dat het vele Duits spreken ook iets vermoeiends heeft. Dus daar moeten we misschien ook een beetje van bijkomen.

Stoere rit om de Etna. Door de stadjes is altijd een avontuur. Onbewust op de bushalte geparkeerd. Er stonden al twee andere auto’s. Koffie brioche granita om wat wakker te worden. Boodschappen reeds gedaan. We rijden de ronde om de Etna, iets op de Etna en zien het fraaie landschap in de diepte en verte liggen. De vluchtstroken, plekken waar je eventueel een fotogeniek plaatje kan schieten, zijn bij uitstek geschikt om je vuilnis neer te leggen.

De top van de Etna zien we wisselend verschijnen. Het is iets bewolkter vandaag. We doorkruisen een aantal grote verse zwarte lavavelden ( misschien wel vijfhonderd jaar oud) en veel bruinige oudere velden. Carla heeft haar lavasteen , nog warm (van de zon). Twee maal raakt de auto vermogen kwijt. Even opnieuw starten en weer oké. Vaak prima weg en rustig. De noordoostelijke. Het einde van de rit gaat slingerend omlaag. En dat loopt allemaal net goed af met piepende remmen en flink bijsturen 🙏

De tolweg verloopt deze keer goed bij het betalen. We rijden even verkeerd, shit, nee hoor, glimlachend, slingert de weg omhoog naar Taormina. Op een busplek kunnen we keren en dan tien kilometer verder vinden we een plek aan zee. Lekker bijkomen op het grijze strand als het bevalt. Het afscheid van Sicilië nadert. De overkant, Calabrie, is zichtbaar gedeeltelijk in de wolken. Ik merk dat ik moe ben en dat ik hier kan uitrusten. Hier schijnt de zon aangenaam, voelt de wind verkoelend aan, hoor ik de branding van MarJonio zacht tegen de kust aan slaan, hebben we privacy en rust, een zee als uitzicht. Ik lig prinsheerlijk op mijn ligstoel. Dat het zo’n dag mag blijven!!

Dag 52 vrijdag 10 juni

Verjaardag Ma. 97 jaar.

Carla stuurt bijna dagelijks kaarten naar Ma. Het is elke keer een kunst om de brievenbussen te vinden. Een grote set met postzegels hebben we voor handen. Om de dag heeft ze telefonisch contact.

Wat een heerlijke ochtend met de wolken in de boventoon. De zon scheurt zich met scherpe lijnen in de sporadische blauwe lucht en spiegelt scherp op het watervlak.

Wat een heerlijke ochtend. Soms regent het even, de druppels drogen snel op. De temperatuur is wat lager dan normaal.

Morgen naar Taormina met openbaar vervoer. Dus op zoek naar de bushalte – simple comme bonjour – vervolgens wandelen we langs een saaie boulevard op zoek naar een bar. Wanneer we oversteken, gebeurt dat precies op het moment dat er een fietser passeert – geen fietser te zien al die tijd. De badplaats is leeg en bereidt zich voor op het hoogseizoen – zo anders dan bij de andere badstrandcamping.

De koffie was twee maal ondermaats. De lekkerste en vooral sterkste cappuccino vinden we steeds langs de snelweg.

Mijn portefeuille zat vol met kleine muntjes – ik dacht van 10 cent – dus van 1 cent en maakte een grote fout bij het afrekenen van de tomaten. Bij de verkoper hoorde ik ‘een soort mopperen’ en toen ik er achter kwam en mij met stupiditeit bestempelde, gaf ik hem met de 1.40 al het kleine grut erbij – hij glimlacht naar mij. Als goede vrienden uit elkaar.

Ik zag bij een petiti café een weirdo man staan die iets tegen mij zei. Is het de eigenaar? Ik wil koffie. Hij roept om mijn belangstelling. Ik ontwijk zijn blik en zie een terras. Daar gaan wij heen. De man slentert langzaam aan de overkant mee. Als wij op het verhoogde terras zitten en de bestelling hebben gedaan, staat hij op een tien meter naar ons te kijken. Minuten lang probeer ik zijn aanwezigheid te ontkennen. En dan loopt hij traag verder, tot hij op een muurtje gaat zitten naast het terras. Als we naar de bakkerswinkel gaan op dezelfde rotonde, voel ik zijn blik in mijn rug. Wanneer wij uit de bakkerij komen, volgt hij ons met zijn ogen. Waarom toon ik geen belangstelling voor hem. Dan ziet Carla een fietswinkel, een fietsetalage waarop van alles te koop is.

Heerlijk zwemmen in de Ionische zee. Deze keer met zwembril. Kan ik mijn ogen open houden en onderwater kijken. Doe ik ook mijn mond open en moet ik bijna kotsen. Even wennen. Ik kon nog geen drie seconden mijn adem inhouden, terwijl ik in bad de twee minuten haal.

Dag 53 zaterdag 11 juni Taormina 12000 stappen

Het is zo lekker om je bed uit te rollen en direct de ochtendzon en zeewind tegen je blote bast aan te voelen! De hele tijd buiten zijn, zonne-energie opdoen en wat van de steeds voller wordende maan en sterren ervaren.

Een bootje wordt het land opgetrokken vlak bij het riviertje dat in zee loopt.

Indrukwekkende busrit naar Taormina. Slingerend omhoog. Wat een vakwerk met zo’n bus naar boven en daarna weer naar beneden. Ik dacht dat we al in Taormina waren aangekomen. Blij dat ik dit niet met mijn bus hoef te doen. Taormina is een echt toeristenstadje – hordes Amerikaans, waar komen ze toch vandaan. Het uitzicht is spectaculair op de kust en op de Etna, die voortdurend rook uitspuwt. We denken er nog even om een hotel te nemen met avonduitzicht op de Etna om het lavavuur te bewonderen. 300 euro vinden we te veel.

We hebben de rotsen in het water gezien waarvan gezegd wordt dat Eenoog, de cycloop ze daar naar toe heeft gegooid om Odysseus te raken.

We bezoeken het amfitheater. Live concert met uitzicht op de Etna lijkt me wel wat. Koffie en canolo in een rustig restaurantje.

Naar de Duomo en smalle straatjes. In de openbare tuin komen we tot rust en kunnen we rustig de Etna observeren. De terugreis met de bus gaat razendsnel tot onze verrassing, binnen een half uur.

Een duik in het zilte doorschijnende nat. Wat een heerlijke plek.

Dag 54 zondag 12 juni Si-ci—li-ja

Via Calabria – **Crotone** – Basilicata-**Matera**-Taranto-Brindisi-Lecce-**Gallopali**–**Ugento**–**Otranto-Lecce**–**Ostuni-Locorotondo-** (donker afgedrukte plaatsen bezocht/de nacht een of meer dagen door gebracht)

Zondagochtend tien voor zeven:

We leven in een geluidvolle, lawaaierige wereld. De enorme stapel kolossale rotsblokken worden een voor een door de hijskraan in het stalen vooronder van een zoemende sleper getakeld. Een ‘brulldozer’ duwt de blokken naar de juiste plek. Een dreunende motorboot komt voorbij, van laaggeluid naar hoog geluid. Geluid dat komt is laag. Of is het andersom. Het bootje heeft de nacht op zee doorgebracht en wordt straks het strand opgetrokken door een rupsbandauto. Iemand start zijn scooter. De trein van Messina naar Catania komt op een paar honderd meter achter de bosjes voorbij razen. Ander verkeer, ook vrachtwagens, pruttelende motoren, passeren de laagliggende brug over de rivier en gaan dan met een bocht om de camping heen. De kerkklokken proberen duidelijk te maken dat het zeven uur is. De muur naast de camper houdt wel veel geluid tegen. In de onzichtbare bomen kwetteren de puttertjes en de altijd aanwezige duiven. De zwaluwen die het strand onveilig maken hoor je bijna niet. De golfslag, die steeds het strand lijkt te strelen, is de constante en overschaduwt alle andere geluiden. De wind doet mee, maar die hoor ik niet, hoewel soms even …

Ik geniet op mijn ligstoel in de ochtendzon. Ik ben blij dat ik kan horen. Ik wil al bijna gaan vertellen wat mijn ogen zien, maar dat zou mijn stelling: ‘ik geniet’ misschien ongeloofwaardig maken. Vandaar dat ik foto’s maak van mijn Eldorado. En dan is het even stil op de golfslag na, maar dat mag, want die kust het land, de kust.

Ik schrik als ik terechtgewezen wordt op het verkeerd weggooien van de inhoud van de chemictank Ik bied mijn excuses aan en ben wat van slag. Ik zeg het later tegen de beheerster van de camping. Dan zakt het gevoel weg. Ik moet bekennen dat ik mijzelf als een sufferd zie als ik de auto vul met water en de dop vergeet terug te doen. Een souveniertje aan Sicilië waar niemand iets aan heeft, omdat de dop met een sleutel werkt.

Nog even naar de Lidl. Netjes geparkeerd met de trekhaak tegen de muur.

We vinden de pont na een kleine omzwerving. Afscheid van het eiland voelt aan als een ontroerend moment. Ciao Sicilië.

De boot vaart vrijwel direct uit en we komen in Calabrië aan. Even later zijn we in de wolken. Tussen de tunnels waaien de wolken voorbij. Het glooiende landschap, de snelweg, de TomToms en Carla brengen ons richting Crotone. Je vergeet de camper en jezelf. Daar verschijnt uit het niets een terrassencamping. De auto gaat alleen maar naar beneden en wordt uiteindelijk door Salvatore naar een plekje geleid aan het strand. We zijn beduusd, te mooi om waar te zijn, moeten even landen. Hoe zet je de auto neer? Hoe recht zetten we hem? In de schaduw, uit de wind en de zee als uitzicht.

Nog even en het weekend is afgelopen en dan wordt het hier heel stil. Op het fijne plakkerige zandstrand heb ik een plek gevonden zonder rotsen en stenen in het water. Kraakhelder. De bijna volle maan komt recht voor ons op. De bijeneters laten hun kleuren zien als ze voorbijvliegen in de ondergaande zon. De zwaluwen boven de kreek en de Libellen voor ons geven wervelende dansvoorstelling.

Dag 55 maandag 13 juni Antoniusdag Crotone

Zo verrassend waar de zon opkomt. Wat een verschil met de maan. Het scheelt bijna een hoek van 90 graden.

Op een aantal personen na is de camping leeg. Het is ongekend stil. Op het strand geen mens te bekennen. Er is verder niets in de buurt. Het gevoel van robinson crusoe (met Vrijdag) ontstaat een beetje. Hoewel … de bakker komt straks langs.

De wind is een stuk ontstuimiger, maar geeft daardoor koelte. De luifel zetten we niet uit. Schaduwplekjes zoeken en die zijn er. Het is even wennen. Ik duik in mijn boek en verdwijn in het verhaal. Als ik opkijk, herken ik de wereld waarin ik nu ben. Zo stil. Het doet mij aan de wildernis van Afrika denken en Carla denkt terug aan een camping in Frankrijk, waar we alleen in een wei in de bergen stonden.

Op de terrassencamping zie ik later mensen die het zomerseizoen aan het voorbereiden zijn.

Het besef van tijd ben ik al een tijdje kwijt. Mijn aangroeiende nagels en baard herinneren mij eraan: werk aan de winkel.

En dan vaar ik ineens op de Ionische zee met een Inflatable paddel board hydro force, een soort sup. De rotsen en keien schieten onder mij door. Ik vraag mij af op wat voor diepte ze liggen. De Duitse buurvrouw vroeg een paar keer: probeer het maar.

Hoe om te gaan met de verschillende insecten is een vraag. Er zijn zo veel soorten. Ze buiten de camper houden is essentieel. De meesten hebben we met onze snappy insectenvanger naar buiten gebracht. Ik voel me ietwat schuldig, als ik een insect met mijn handen dood – ik wil levende wezens niet doden – maar ben wel blij als ik van de mug bevrijd ben. Vanmorgen zag ik net een grote groep ontluikende mieren dansen. Vanavond komen ze in grote getalen groter op bezoek

Tot hoe laat kun je buiten zitten? Niet te lang, wat we me wel opvalt is dat de zee zoveel verschillende kleuren heeft. Het licht van de hemel speelt daarbij vanzelfsprekend een grote rol. En dan verschijnt de maan boven de glasachtige zee een uur voor het donker wordt of is. Het is namelijk al donkerder aan het worden. De rust van de maan die ons later in slaap sust.

Dag 56 dinsdag 14 juni Crotone

Elke dag heeft iets geheimzinnigs. Met reizen, een onderneming, heb je dat gevoel zeker. Wat de dag brengt is onverwacht.

De insecten waarmee ik samenleef in de natuur zijn zo mooi om te observeren. Lieveheersbeestjes, de bekende rode met zwarte stippen, maar hier ook de kleine gele. Onrustige muggen. Bijna onzichtbare bijtertjes. Vliegen in vele maten. Spinnetjes (zijn geen insecten) die kietelen en sommige die steken; de grote zoemers wespachtige, meikevers, andere zwarte torpedo’s. Motten. Minuscuul kleine kevertjes, groene mini-sprinkhaantjes. Ze zijn allemaal op zoek naar eten – mijn leraar lama zopa laat ze op zijn huid landen en wenst ze smakelijk eten – Veel ervan sla ik weg, omdat ze kriebelen, op verkeerde plekken op mijn huid zitten, steken, omdat ik geïrriteerd ben. Gek dat ik vlinders op een andere manier benader. Vandaag ga ik ze beter bekijken en bedenken dat ze allemaal een moeder hebben gehad. Overdag zijn ze er wel, maar vallen ze nauwelijks lastig en de camper is ‘s avonds vrij van ‘ongedierte’. Wat een naam, hè: ongedierte.

Ik moet nog steeds wennen aan deze stille plek. Het duurt even voordat ik me op mijn gemak ga voelen. Hoe ga ik met de stilte om, met het ‘niets’ doen. Geleidelijk aan ontstaat er een ritme in de dag, vind ik mijn rituelen en wordt de onrust verdreven, kan ik mij overgeven aan het ‘niets doen’ en word ik gevuld met een aangenaam gevoel. Hoe heerlijk is het hier. Ik voel me zoals ik mij wil voelen. We hebben het goed hier samen.

‘s Avonds zijn er veel minder insecten; geen vliegende mier te zien en de zwaluwen vliegen een stuk hoger. Nu wachten op de ‘super maan’.

Het werd een bloedbaan. Zo fraai. Met de opkomst zijn we best een tijdje bezig geweest. Het licht van de maan is zo verschillend met gisteren.

Dag 57 woensdag 15 juni Matera

Met een zekere weemoed gaan we weg van de Alfiericamping, waar ik bedreven werd in het niets doen.

Een pittig reisje langs badplaatsen met prachtige blauwe zee tot je een ons weegt. Triest om te zien dat veel rivieren opgedroogd zijn, steeds weer stenige rivierbeddingen. Gelukkig volgt daarna een flink stuk autobaan en dan de bergen in naar Matera. Carla leidt ons naar een fantastische plek in een historisch natuurgebied. Valken en bijeneters verwelkomen ons. Zeer vriendelijk ontvangen door gastvrouw Maria. We blijven hier zeker drie nachten. Geen lampen die de nacht vervuilen. De volle maan natuurlijk wel maar die komt steeds drie kwartier later op en neemt in volheid af. En dan slaap ik al.

We gaan vlak voor zonsondergang via paadjes richting Matera. Een diepe kloof scheidt ons van de oude stad. Via een steile afdaling, tibetaansachtige hangbrug over water en steile klim kun je na drie kilometer in Matera aan komen. Wij zijn op verkenningstocht, genieten van de ruigheid, de hoogte en diepte, de veranderende vegetatie en het uitzicht van het stadje, dat zich steeds meer met (kerst) lampjes lijkt te versieren. De kerk wordt het laatst beschenen. Morgen echt naar Matera. Er zijn vele wegen naar Matera.

Dag 58 donderdag 16 juni 14000 stappen Matera

Met het autootje van Paulo naar Matera. Vanaf het eerste moment dat we in de oude stad zijn, zijn we ‘zwaar’ onder de indruk. De zandstenen huisjes, de vele trappen, de kerken, de gladde straatstenen waar de auto’s met hun banden piepend de scherpe en steile bochten nemen … Er wordt ook veel tufsteen gebruikt. Daarbij is het bindend materiaal vulkanische as. Het is wonderbaarlijk hoe de stad gebouwd is, al die stenen en al die hoogtes. Naar de toilet ook de trap op naar boven. Zelfs het haakje van de toilet zit boven in. Carla kon het haakje niet vinden en liet de deur openstaan.

Het moet een hele oude stad zijn – dat geloof ik meteen. De architectuur van de stad verbaast mij meer. In het begin is het net een doolhof met de nodige doodlopende straatjes en trappen. We hebben geen kaart en het toerist information kantoor is ver weg. We bezoeken een oude grotwoning waar de mensen vroeger woonde. Ik denk gelijk verstandig – lekker koel, maar het blijkt vaak in niet al te geweldige leefomstandigheden, hoewel de film iets romantisch uitstraalde. Later zien we bij een grotwoning ook een grotkerk. We kunnen een map kopen van Matera en kunnen ons nu iets beter oriënteren. Bijna elk plek is fotogeniek. Ik denk dat ik niet eerder zo’n fraai stadje gezien heb. Veel films zijn hier opgenomen. Leuk om die later weer eens te bekijken. De chauffeurs kunnen echt in straatjes rijden waar ik van duizel. En dat duizelen is niet alleen van de hitte. Er zijn enorm veel barretjes, terrasjes (die zonder schaduw zijn dicht of hebben parasols). We zien weer zeer eigenzinnige kerken. De Duomo is echt barok – wat ik onder barok versta. De vele engeltjes lijken wel uit de muren geboren te worden. Kiezen tussen de geleidelijke weg en de steile trappenweg is niet moeilijk. We doen beide. De binnenruimtes zijn zo fraai en dat geldt ook voor de uitzichten. In een van de kerken is een huwelijksplechtigheid aan de gang. De priester zingt live: hosanna (help toch).

In een andere kerk zie ik een kruis door een van de apostelen. Is het Judas die uitgestoten wordt of is het het andreaskruis?

Weer in een andere kerk zie ik op een pilaar denkende mannen

en even later een denkende Anna.

We lunchen in een tafellaken restaurant, genaamd Nadi. Werkelijk heerlijke antipasta gegeten en Carla een heerlijke home-made pasta, bijna net zo lekker als in Pasta & Pasti in Cefalu. Misschien wel de lekkerste in heel Italië. Zoveel variëteit, zorg, detail en vegetarisch. We hebben zeer prettig contact met de beheerders van de camping. Een jong Nederlands stel had met hun Crafter het fietsenrek en fietsen kapot gereden – door de handrem geschoten. Ze hebben de spullen achter gelaten. De eigenaar rijdt rond op de gazelle fiets en is in zijn nopjes, happy as a child– wij zijn de enigen die daarvan op de hoogte zijn en dat geeft een band. Wij hebben zo’n geluk met deze camping, hebben verreweg de beste plek.

Dag 59 vrijdag 17 juni Matera 14000 stappen

We zoeken het pad waar de steile afdaling begint door de kruiden- en rotstuin naar de rivier. Een Materaan verzamelt kruiden langs het pad en laat ons verschillende soorten zien en ruiken – hij wijst ons de juiste richting. Het pad wordt geleidelijk aan gemakkelijker begaanbaar.

Het geluid van de kikkers vanuit het riviertje wordt steeds duidelijker. Veel zwaluwen scheren over het water en tussen de rotswanden. Wat een heerlijke natuur. De hangbrug ziet er spannend uit maar lijkt goed begaanbaar. We lopen er samen in de zelfde tred over heen en ondanks dat hij meer gaat bewegen, blijft hij stabiel.

Aan de overkant vinden we een plekje aan de rivier. De helling steil omhoog in een klein kwartiertje – bloody hot –

Carla wordt gefeliciteerd als ze boven aankomt op de asfaltweg – de gladde stenen weg van Matera. Bij een toilet opfrissen en bij een koffietent met mooie meisjes bediening – mannen schijnen soms anders te denken dan vrouwen – komen we heerlijk tot rust. We nemen de tijd. Daarna door de grotwoningen wijk gelopen en krijgen een mooie rondleiding. Carla helemaal in haar nopjes.

We komen het museum tegen waar het meesterwerk hangt van Carlo Levi. Hij heeft een 18 meter lang schilderij gemaakt op basis van o.a. foto’s van het harde leven van de grotbewoners. Indrukwekkend om te zien.

Ik stort een beetje in, ben moe en heb eigenlijk nergens zin in. Een ijsje moet mij opbeuren. Nog steeds moe.

We willen nog naar een ondergronds watersysteem, maar dat is net gesloten. Lunchen in het zelfde restaurant als gisteren.

We moeten even wachten op de shuttlebus. We zijn er te vroeg omdat ik geen zin meer heb.

Carla vindt het een een beetje lanng duren.

Op de camping heeft vijf tot tien seconden een soort wervelwindje gewoed. Bij twee campers zijn de luifels kapotgeslagen. Die van ons heeft het overleefd. De stoelen lagen om. We kunnen mensen helpen met gereedschap en ductape.

Lekker douchen in de open lucht en het baasje is weer het heertje. Wasje gedaan en een guided Tour in the parc geregeld met Maria.

Dag 60 zaterdag 18 juni Matera 10000 stappen

Negen uur stipt begint de rondleiding. Maria gidst ons door het natuurgebied en vertelt kundig over de planten (de kruiden). De blauwe kleuren van de bloemen in het park (filter tegen uvstralen), de ontelbare slakjes met hun fraaie geometrische vormen, die zich zo om de stengel nestelen, zodat ze al het vocht kunnen behouden in hun zomerslaap. Zo zingen ze de hete zomer door. Komt de regen dan worden ze wakker en beginnen ze te grazen. Over de bloemen die na een ‘bos’brand komen en het voor andere planten lastig maken om te groeien, de kussenvormige blauwe tijmplanten. Oregano (Marjolein), bonenkruid, salie, zijn andere kruiden die hier voorkomen, maar zoveel andere geurige ook. Planten die alleen hier en in Albanië voorkomen (beide gebieden hebben in vroeger tijden aan elkaar vastgezeten).

We krijgen grotkerken met nauwelijks herkenbare fresco’s en grotwoningen te zien en reservoirs waarin water opgevangen wordt. Ze vertelt ons over hoe de verschillende culturen er mee zijn omgegaan.

Steeds hebben we zicht op Matera en de grotwoningen in de steile wanden, natuurlijke grotten en door mensen gemaakt. Daar werden vroeger met bijen was voor de kerken gemaakt. Ook herders met hun vee gebruikten der grotten. De plekken waar kazen werden gemaakt.

We hebben veel gemeenschappelijke kennis en interesses. Dat maakt de excursie boeiender.

De valk, de vogel die symbool staat voor Matera en het natuurgebied, zien we regelmatig duikvluchten maken. Ze schijnen sprinkhanen te verorberen.

De klimaatcrisis komt regelmatig langs tijdens de gesprekken. Andere vegetatie en vogels. Die niet meer wegtrekken. Afgelopen jaar hebben ze vuurwerk aan de overkant van Matera afgestoken zodat je mooi zicht op het vuurwerk had. Niet zo slim, een deel van het park was afgebrand. Hoe zou dat er uit gezien hebben, heren en dames organisatoren.

De wind steekt op en gaat best te keer. Met de hitte valt het vandaag wel mee.

Koeien grazen onder leiding van een herder door het natuurgebied. De bellen van de koeien klingelen in de wei en even later op de camping met een loslopende zwarte hengst. Dat was niet helemaal de bedoeling. Maar wat een zware klokken en dan steeds dat geklingel aan je oren.

Een echte siësta gedaan. En ‘s avonds vroeg naar bed.

Dag 61 zondag 19 juni Gallipoli 10000 stappen UGENTO

Vaderdag

Morgen twee maanden op pad. Het lijkt zo veel langer.

Goed uitgerust. Via Otranto (industriehaven), Brindisi (Adriatische Zee) en Lecce over goede wegen naar Gallipoli (spreek uit als monopoly op zijn Engels). Een regenbui spoelt de ramen en het zonnepaneel schoon. We kunnen zeker twee dagen zonder stroom op onze boordaccu. We besluiten onderweg (wijzigen ons plan) naar een parkeerplaats bij een supermarkt te rijden in Gallipoli en van daaruit naar het centrum te lopen. Daarna naar een camping die ons aangeraden is 20 km zuidelijker.

Door het nieuwe gedeelte over een bebouwde heuvelrug lopen we naar het dijkje dat het vaste land met het schiereiland verbindt. We zien door de verschillende zijstraatjes de zee van beide kanten dichterbij komen. Het is een toeristische badplaats. Onderweg er naar toe bezoeken we een kerk, zie ik een ijssalon die naar mij roept. Vlak voor het dijkje, en aan het begin van schiereiland een enorm Arabisch fort, zie ik een treintje. Wat heb ik geen zin om het schiereiland gedeelte te voet te verkennen. Voor drie euro rijdt het treintje een Tour door het oude centrum. Piep, fluit ie en hij vertrekt met ons in een slakkengangetje. We genieten. We hoeven niet te lopen.

Het heeft mooie haventjes en de zee is azuur blauw, waar jongeren van een rots afruimen. Maar het bekoort me niet echt, te toeristisch, te veel badplaats.

Op deze manier, met het treintje, bevalt het me wel met een dikke smile. Carla had misschien nog wel meer willen zien. De ijssalon roept en daar neem ik een dikke sorbet met drie bollen en Carla een hoorntje met twee bolletjes. Heerlijk. Naar de winkel en dan naar de camping. Ciao, Gallipoli.

Supergroot, mooi plekje in de duinen met veel schaduw en 150 m van het strand. Onze hoge camper past precies onder enkele dikke takken.

En een fraaie zonsondergang op het strand.

Tot 00.00 laat luid gezang via luidsprekers. Geluid draagt ver.

Dag 62 maandag 20 juni Ugento aan zee

Zuidelijkste puntje van Puglia voor ons. 2100 km van huis. De terugreis komt in zicht.

Een stranddag op deze luxe camping. Relaxen.

Wat we nog nooit gedaan hebben: we huren een parasol en ligstoelen.

Lig ik decadent na een heerlijke duik op mijn ligstoel en verbaas ik mij dat van onder het watervlak van de bijna volle fles water de kleur van de parasol weerspiegeld worden. Vanaf de bovenkant kijk ik dwars door het transparante vlak heen. Ja, als de tijd langzamer lijkt te gaan komt er ruimte voor observeren en filosoferen. Vandaag lezen we en Carla is de Ionische Zee in geweest.

Een volledig aangeklede Afrikaan loopt zwaar bepakt met nuttige spullen langs de horizon en verkoopt niets. Even later een Aziaat, daarna een Arabier met kleurrijke lappen, kettingen, zonnebrillen. En dan volgen er prachtig geklede West-Afrikaanse vrouwen met kleurige doeken. Op een gegeven moment komt er een man op het steeds drukker wordende strand langs met leuke vliegers. Ik voel me bijna te beschaamd om er een te kopen. Ik vraag me af hoeveel het kost om alles te kopen. Ik vermoed dat zij namens een ‘baas’ spullen verkopen. Compassie kruipt in mij. Alleen blanken op het strand. Ik lig prinsheerlijk op mijn ligstoel op de voorste rij en doe niet veel om dit probleem op te lossen of de situatie te verbeteren. Ik besef weer eens hoe fortuinlijk ik ben met mijn situatie.

ik pak nog net een zonsondergang mee.

**Dag 63 dinsdag 21 juni de zomer begint 11000 stappen** OTRANTO

Ik lees het boek Summer.

Ik dacht nog even terug aan gisteren. Je kunt de wereld niet veranderen; begin bij jezelf. Je kunt de hele wereld met leer bedekken. Maar slimmer is het om je eigen voeten met leer te bedekken. Het mij afsluiten en negeren van de Afrikaanse strandverkopers vind ik geen prettige houding van mij. Daar moet ik iets beters op zien te vinden.

Een interessante gedachte die meespeelt: is het aan mij om te oordelen of die man of vrouw minder bevoorrecht is dan ik. De arrogantie van mij.

We verlaten de luxe camping – wat was het aangenaam!! En gaan door het binnenland via dorpjes, stadjes met slechte wegen en stopborden, zodat het verkeer vaart moet minderen, naar Otranto. Vanuit de camping is het 20 minuten lopen naar centrum. We worden ontvangen door een aardig oud mannetje en cicaden (geen krekel, hoewel je dat in eerste instantie denkt). Wat een oorverdovend geluid. Prachtig. Het is doodstil en dan neemt het diertje een aanloop en maakt het een overheersend geluid. Als het stopt, doet de stilte bijna pijn aan je oren. Wat verderop maakt een ander een ander geluid.

Otranto, het ommuurde (bad) burchtplaatsje,onderscheidt zich van Gallipoli door zijn cultuuraanbod.

De kathedraal heeft een indrukwekkende mozaïekvloer waarop o.a. de sterrenbeelden en verhalen uit O.T. staan afgebeeld.

Er worden witte rozen neergezet voor een huwelijksplechtigheid.

Ze geuren rozenzoet. In de kerk speelt een violist enkele noten van een klassiek stuk. Hemels.

Achter in de kerk zijn 800 doodshoofden en ander lichaamsdelen van mensen opgeslagen die opgesloten zaten in de kerk en weigerden zich te bekeren tot de islam. Allen gedood en werden martelaren.

In de benedenruimte een crypte met veertig pilaren. Geweldige akoestiek. Ik zing samen met een Amerikaanse muzikale vrouw een liedje van Beethoven: ik zing een regel; zij zingt mij na (veel beter)

Signor Abbate! Io sono,Io sono, Io sono ammalato.
Santo Padre, vieni e date mi
la benedizione, la benedezione.

Hol’ Sie der Teufel, wenn Sie nicht kommen,

hol’ Sie der Teufel!

We slenteren door de straatjes. Heerlijk plaatsje.

Otranto è l’anagramma di tornato
Questo è un luogo dove si ritorna
sempre, che ti porti addosso
come una bellissima memoria.

Otranto is de anagram van terugkeren

En het is een plek om terug te keren

Je zal het stadje altijd bij je dragen

Als een bijzonder mooie herinnering.

Dag 64 woensdag 22 juni 17000 stappen LECCE

Soms bekruipt de hitte me wel eens. De cicaden gillen ook alleen op het heetst van de dag.

Campings vinden in of rond Lecce is een struggle. We komen op de meest onaantrekkelijke plekken. Een mooi aangeprezen Campeggio. We vinden niets. Het lijkt wel of Lecce ons niet wil ontvangen. Uiteindelijk richting stad voor een parkeerplaats. Net op het moment dat ik het wil opgeven en naar het strand wil rijden, ziet Carla de stationsparkeerplaats. Kaartje trekken – als dat maar goed gaat.

Ik stel voor een hotel in Lecce te nemen en het avondleven van de stad te bewonderen. Na eerst wat geharrewar over een bed en breakfast zien we een hotel. Veel engeltjes in de Santa Chiara. We lopen de kerk uit. YES, hotel Santa Chiara en we mogen er in met mijn versleten kleding. Paspoort en creditcard doen wonderen. Spullen halen uit de auto – twee toeristen hebben problemen met de kaartmachine. Oké, wij morgen, maar we leven vandaag.

We hebben twee barokkies bezocht. Lekker koel en verbazingwekkend. Prachtige apostelbeelden in de Matheus kerk.

We lopen een tweede rondje langs de Duomo en de Croche, twee fraaie barokkerken met nu prachtige schilderingen van apostelen en indrukwekkend veel pilaren, boven enorm versierd, in de kribte zijn ze kaal (48), een tweede amfitheater en het kasteel van Karel de V.

Natuurlijk een granita en een pasticciotti.

Even uitrusten in het hotel en dan uit eten. Verrukkeluk. Een Engels – (Paul dacht Amerikaans) – gezin is ons uitzicht en zou zo uit de serie Succession gestapt kunnen zijn. Volgens Carla uit Lanzarote. Een van de zonen (dus geen dame) zag er heerlijk vrouwelijk uit met een decolleté tot aan zijn navel. Moeilijk om niet naar te blijven kijken.

We flaneren gearmd door de stad. Ja, dat is het verlichte avondleven, veel in zomerse, zwierige en lang avondkleding – je mag naar mij kijken. Veel mannetjes proberen hun handeltjes te verkopen (vooral die met de lichtshow) en er wordt veel muziek gemaakt op straat. We hebben Lecce veroverd, kijken of Lecce morgen ons laat gaan. Carla maakt zich wel wat zorgen om het carretje dat we alleen hebben achtergelaten.

Dag 65 donderdag 23 juni 10000 stappen Ostuni

Onze lijven vinden elkaar nog steeds liefdevol.

Op de roof-top met uitzicht over Lecce hebben we ons ontbijt.

Nog even door de stad een souvenier kopen voor Madre Mia. Dan naar de auto. Hij heeft het overleefd. De kaartmachine werkt niet. Een politieagent laat de boom omhoog gaan en we zijn bevrijd. Dag Lecce. Het was een eer om u mee te maken. Het trouwe baasje heeft er zin in en brengt ons 70 km verder naar het witte stadje Ostuni.

De camping vinden we niet, wel een parkeerplaats. Daar blijven niet slapen. Het info kantoor geeft een map van de stad maar ook een kaart met campings in de buurt.

Een mooie kathedraal.

Een fotogeniek stadje met veel uitzichtpunten rondom en nog meer smalle straatjes, trappertjes, gangetjes. Daar zie je haast geen toeristen.

Ik begin een beetje moe te worden van al die souvenierwinkeltjes. We zijn allebei wat moe als we bij de auto komen. Op de campingkaart vind ik een veelbelovende camping. Dat wordt en is hem.

INeens word ik heel moe, begin enorm te gapen. Dommel wat weg. En dan krijg ik koude rillingen, terwijl het boven de dertig graden is. Ik ga naar bed, onder de dekens.en lig te schokken en te schudden van de koorts. Slik wat later twee pillen en na een half uurtje houdt het trillen op. Carla doet boodschappen verkent het strand, en spreekt Nederlanders. Ik daal neer uit het warme bovenbed en ga buiten bijkomen. Bouillon soep is het recept.

**AL HET ZWEET VAN DE KOORTS ER UIT GEWASSEN**

Dag 66 vrijdag 24 juni st Jan Ostuni

Vandaag kijken we wat we gaan doen. We blijven nog een dagje op deze camping. Het is even genoeg: toeristen, hitte, souveniertje, stadjes, herriestrandjes, plannen maken. Ik voel me goed maar wil me nog iets beter voelen. De camping is goed, veel privacy en niet druk. Koffie in de bar en winkeltje. Perfetto. Natuurlijk horen we een bar iets verder weg waar mensen plezier maken. Gisteren tot half tien. Carla had het strand verkend en was niet helemaal tevreden. Vandaag hebben we op een paar honderd meter een rustig strandje gevonden. Het is een grillig gebied met veel fossielen en scherpe rotsen. Met mijn geweldige Keen schoenen (kun je mee in water) het heldere water in. Carla ook met haar teva’s. Daarna op een 🛁 laken zonnen. Niet te lang. Het is bloody hot.

Dag 67 zaterdag 25 juni Ostuni

Rustig aan dagen. De stappenteller tellen we niet mee onder de 10000. Die halen we bij lange na niet. We nemen een stapje terug. Genieten van de rust. Carla heeft zich ook wel eens fitter gevoeld. Dus deze periode van rust komt ons goed uit. Dan kunnen we de binnenwereld wat meer aandacht geven en inspiratie vinden.

Er is wat wind van zee. Geluiden waaien de goede kant op. Dus weg. Alleen de wind. Heerlijk. Dat maakt de temperatuur draaglijk. En de schaduw.

Met de Nederlanders uit Geldrop koffie gedronken. Ze raadde ons een mooi natuurpark 400 km verder aan, waar je prachtig kunt wandelen. Wie weet komen we daar terecht.

De wasmachine haalt al het zweet van vooral de afgelopen dagen, weken, maanden uit de slaapspullen.

Het wordt iets drukker op de camping maar nog genoeg privacy.

Als je een waslijn ophangt en het is zonnig weer, dan kunnen sommige planten of bomen agressief op je reageren. Dat blijkt later als je een spoor ziet van roze blaasjes. Een fytofototoxische reactie. Die mooie natuur, ik zou hem met niets willen ruilen.

Even contact gehad met het thuisfront, met Olaf, die nog even in ons huis woont. Ik realiseer me later dat we al twee maanden geen krant en tv hebben gezien.

Het vertrouwen in het reizen komt geleidelijk aan terug door mijn innerlijke reis gade te slaan. Hoe ik nu op mijn situatie reageer, heeft met mijn toekomst te maken. En steeds als we op reis zijn, komen er onverwacht mooie dingen op ons af.

Dus om vier uur naar het strand – wat wolkjes en wat ‘vent agreable’ – wandelen we langs de druk bezochte baaitjes. Na een half uurtje komen we bij een interessant stukje – weinig mensen, de zee is daar iets te onstuimig en ontoegankelijk. We vinden twee platte zitbare plekjes tussen de grillige puntige ‘lava’ stenen bezaaid met fossiele schelpen. De confrontatie tussen water en steen is heerlijk om naar te kijken. De krachten die zich daarbij ontwikkelen blijven verbazen. Het geduld waarmee water het harde steen uitholt vraagt zoveel tijd. De wisselingen tussen kou en warmte, krimpen en uitzitten en de krachten van aardbevingen worden ook bij ons opgeroepen. Soms slaat een golf op een horizontaal plekje. Daar ontwikkelt zich zeezout. Ik herhaal nog maar eens, die mooie natuur. Ik zou hem met niets willen ruilen.

Ach ja, en dan is het avond, het bed (Carla in het zweet) opgemaakt, gedoucht, een boodschap gedaan en dan worden verwelkomd met gitaarmuziek en zang. Het is of we Tenzin horen en dat is altijd leuk.

En de soep smaakt me ook weer. Vandaag geen vlieg gezien.

Dag 68 zondag 26 juni Sant Eufemia a Maiella

Vanmorgen vroeg weet Paul het zeker, we gaan weer verder. Hij voelt zich beter en heeft het wel gezien daar. Bovendien is het zondag en trekken hordes mensen naar het strand en de zee. Even twijfelde ik, maar laat me al gauw overtuigen. Na de koffie en betalen gaan we richting snelweg. We hebben de Trulli’s nog niet gezien, waar Puglia toch wel bekend om is. Dé plaats om ze te zien is Albarello. Van verscheidene mensen die er al geweest zijn, hoorden we dat het een veredeld Volendam is en net zo druk. Maar in de buurt van Locorontondo, een plaats in de buurt, kun je ze ook zien. Wij dus naar Locorontondo. Eerst een stuk snelweg en dan eraf. Paul mompelt, dat hij bij God niet weet wat hij daar doet, als hij het binnenland inrijdt.

Gaandeweg zien we hier en daar een Trulli. In Loco enz. Zien we niets. Ik fotografeer een Trulli langs de weg. Rijdt dan maar weer terug naar de snelweg. Paul keert om en opeens duikt hij een zijweggetje in. Al slingerend komen we de ene Trulli tegen na de andere. Een heel gebied waar stikveel ( mooi opgeknapte) Trullihuizen staan. De een nog leuker en mooier dan de ander. Een oude, vervallen exemplaar staat te koop. Die mag de nieuwe eigenaar opknappen. Na zoveel Trulli’s op ons netvlies kunnen we weer verder. Carla blij daar ging het mij om. Maar ik kreeg er ook lol in en werd net zo enthousiast als Carla.

De snelweg richting Pescara.

Na een aantal km. rijden we langs Monopoli, dat ook op ons lijstje stond. Maar het is erg warm en vooral Paul is een beetje stadkijken moe. Warm, druk, toeristen, hij heeft er geen zin meer in. Dus op naar Pescara, dat aan de zee in Abruzzo ligt.

De snelweg naar Bari loopt min of meer langs de zee. Op de velden tussen de snelweg en de zee zien we op een gegeven moment vele trulli’s staan. De meeste een beetje vervallen. Ze zien er verlaten uit.

Een flinke rit over de, na Bari, tolweg. Een mooie weg die steeds rustiger wordt, omgeven door kilometers lange bermen met bloeiende oleander. Prachtig.

Helaas zijn de barretjes langs de snelweg niet zo rustig, dus de lunch slaan we maar over.

We rijden Puglia uit om in Molise te komen. Toch weer even een momentje.

De camping ligt hoog in de bergen in Abruzzo. Vanaf Pescara nog zo’n 50 km het binnenland in.

Een andere strategie, dus weg van de stranden, maar naar de bergen. Het natuurlijke enthousiasme in mij is weer terug en we worden overdonderd door het ruige en ook groen begroeide berglandschappen met toppen ver boven de 2000 meter. Met meer dan 400 km achter de rug tollen we de auto uit, blij dat we op de camping zijn aangekomen. We worden buitengewoon vriendelijk ontvangen door een 77 jarige bwana die ons eerst in het Italiaans dan in het Engels veel aandacht geeft en rondleidt. We vinden een geschikte plek met genoeg privacy, sluiten de elektra aan en wandelen, terwijl de geur van de lindebloesem en de rustgevende valeriaan ons bedwelmen, de nieuwe vogelgeluiden ons betoveren, 800 m verder naar het dorpje Sant Eufemia a Maiella en hebben daar ons avondeten. De temperatuur daalt vannacht naar 18 graden.

Dag 69 maandag 27 juni

Stilte. Vogelgeluiden. De koelte is laat in de nacht gekomen.

De boomstammen op de bijna verlaten camping doen mij denken aan de pilaren in de crypte van een kerk. Dat komt door mijn droomogen.

We zijn weer naar het dorpje gelopen en ontmoeten een Italiaanse Nederlandse die ons inwijdt in de omgeving en mee terugloopt. Het voelt aan als een onverwacht cadeautje.

Met onze opvouwbare tuinslang vullen we de auto (de schoonwatertank) met kraakhelder bergbronwater.

Een oranje vlinder lijkt iets te willen vertellen, want ze fladdert steeds om ons heen.

Ik was helemaal vergeten dat er een zwembad bij de camping hoorde. Bijna iedereen is vertrokken dus we hebben het bad alleen, onder een parasol, op een lig/zitbed met uitzicht op de bergen. Het is 36 graden in de schaduw, dus wandelen overdag zit er niet in. Dus lezen, schrijven, mediteren (met mijn droomogen), de Tour voorbereiden (ADspel Boris) en natuurlijk regelmatig in bad (half verzopen insecten op het droge brengen). Het is ook zo verleidelijk om een een nipje te nemen uit dit chloorloze bad, dat net niet roerloos is.

De groene berg voor ons, de harde massa eronder, staat roerloos onbeweeglijk voor ons. Het wisselende licht van de zon verandert de schaduwpartijen maar dat gaat te langzaam voor onze ogen. De wolkeenpartijen boven de top veranderen het snelst. Dat vraagt om een waakzaam oog.

En dan ik lig een stuk later in de schemering op mijn ligstoel en zie ik de silhouetten van de donkere bladeren bewegen – ik vrees haar geweld, hoewel het bladerdek vandaag beschermend boven ons heeft gestaan – beroert een windje mijn huid en ben ik weer bij de stammen beland die als pilaren het bladerdak dragen.

Intussen is er weer veel gebeurd. Een rondwandeling door de Giardino Botanico met uitzicht op het hooggebergte. Een prachtig arboretum met watervalletjes, snel stromende beekjes, vlinder en bijenbloemen, kruiden, groentetuinen, vruchtenstruiken en bomen.

Goede en veel bewandelbare paden doorkruisen het grote met zorg gecreëerde gebied waar je alle vrijheid krijgt om te ruiken en te kijken. We waren er alleen. Een kweektuin en door een geurige veelkleurige Rozengang nemen we afscheid.

Tegenover de uitgang kiest Carla het ons onbekende bospad dat zeker in de buurt van de camping moet komen.

Dorst gelest en pompoensoep molto bene.

Dag 70 dinsdag 28 juni net geen 10000 stappen

Het is even zoeken iets buiten Caraminoco, maar dan begint toch de afdaling. Daar waar we heen willen, staat: verboden, no entrada en twee min borden. Uiteindelijk toch daar naar beneden.

Diep in de kloof van de fiume Orfento wordt het ruisen van de rivier steeds helderder en luider. Hoog boven ons de brug waar we net zoekend over heen gelopen zijn. En dan verschijnt er een idyllisch sprookjesachtig tafereel. Een wild stromende rivier, hoge rotswanden waar een waterval zijn water op een deken van glinsterend mos sproeit. Het water stroomt vandaar al lekkend langs een groene alg wand naar beneden en werpt zich dan op de keien in de stroom. Het hoogte verschil van de waterval schat ik op 90 meter.

Elk bruggetje (door een persoon tegelijk te nemen, ze hebben iets gammele) brengt ons door de canyon op verschillende plekken: onder koele rotswanden, vlak bij het licht groene water, langs levadas (door mensen gegraven kanalen waar water in kan stromen naar gewenste locaties).

Het water is vaak zo luidruchtig dat je elkaar nauwelijks kunt verstaan. Rust vinden in het geraas vinden we aangenaam door de wondermooie wereld om ons heen te zien. Je kunt eigenlijk alleen nog naar jezelf luisteren. De zon vindt net een paar plekjes om licht te schijnen.

We hebben een flinke tijd alleen gelopen met het idee: waar leidt dit pad heen. We hebben geen goede kaart.

Dan verschijnen de eerste wandelaars, tegenliggers. Ons plan is geworden als we het idee hebben dat het pad niet verdergaat: heen en terug dezelfde route dan hoeven we niet over de weg terug

. En komen we precies bij de auto uit. De auto doet weer even spannend in een tunnel door zijn gaskracht te verliezen. Dat lossen we snel op. Nu nog even de goede versnelling vinden en hups daar gaat ie weer. Het was zo wie zo wat klungelen vandaag. Ik reed een paar keer een straat in waar campers niet geoorloofd zijn. Dus achteruit rijden een 100 meter of meer. Uiteindelijk na wat heen en weer gerij sta ik ineens naast een winkel. Carla doet boodschappen. Ik stik zowat van de hitte in de auto. Help haar met de boodschappen de auto in tillen en neem twee tasjes van iemand anders mee. Gelukkig komen we erop tijd achter. Excusi. No problem!!

De middag komen we na de koffie bij bij het zwembad. Grappige contacten met Italianen uit Firenze (geen woord Engels) en Groningers.

Dag 71 woensdag 29 juni Paulus 13000 stappen

Mijn patroonheilige.

Soms verlang ik naar huis, maar vergeet dan eigenlijk dat ik mijn huis altijd binnen mij draag. Vooral als ik mij de kostbaarheid van mijn bestaan realiseer, geeft dat mij het gevoel dat ik thuis kom.

De stilte die we horen tijdens onze ochtendwandeling is zo genieten.

Tijdens reizen zijn we vaak gericht op ons eigen geluk. De momenten dat je anderen gelukkig kunt maken zijn daarom zo bevredigend. De oudere Italiaan (uit Firenze) was in de bar zijn tasje vergeten. Ik bracht het hem tegemoet. Op dat kleine momentje van contact komen openheid, vriendelijkheid en respect bijelkaar in een gevoel van vreugde.

De laatste tijd heb ik wat moeite met focussen en word ik voortdurend door gedachtes overvallen die mij afleiden van wat ik echt wil (vicieuze cirkel). De vraag ontstaat: kan ik mijn mentale houding echt transformeren. Vandaag luister ik naar de Dalai Lama en hij zegt met zoveel gevoeligheid en wijsheid: het is soms lastig, en kost veel moeite (het is nogal een koppig proces), maar vanuit mijn ervaring lukt het mij soms om mijn gedachten, emoties te transformeren en daarom weet ik dat het kan. Dat is voor mij vandaag een inspirerende gedachtengang.

Eind van de middag – het is iets minder warm dan de afgelopen dagen – maken we een wandeling naar een leegstaand dorpje (er woont een eigenaardig oud vrouwtje, en een toerist met zijn vrouw die een huisje drie dagen gehuurd heeft. Het wordt erg mooi gerenoveerd. Maar voor dat we er zijn, komen we eerst in de vallei een heerlijk riviertje tegen. Een deel van het riviertje kruist ons pad. Een plek waar je een flink deel van de dag kunt blijven (en avonturieren). De watermolen stelt niet veel voor.

Het landschap doet ons aan Val Sinestra en Zwitserland denken. Prachtig bijna ongerepte natuur. We klimmen een kleine 500 meter, passeren bloemrijke weitjes met allerlei soorten vlinders. Die krijgen flink wat aandacht.

In het liefelijke dorpje zelf klimmen we via flink wat traptreden naar het kerkje. De kerkbanken liggen opgestapeld en de ruimte wordt gerenoveerd. Ik denk dat we tweeënhalf uur gelopen hebben als we terug bij de camping zijn. Wat is een douche dan weer heerlijk.

Dag 72 donderdag 30 juni San Giacomo

Zo heet het gehucht waar de camping ligt. Vandaag geen serieuze wandeling. Morgen weer. Vandaag naar het dorp gelopen, de Zwitsers geschreven dat we eerder naar huis gaan. Vermoedelijk donderdag 7 juli. Na een ontmoeting met gelijkgestemde Nederlanders en Italiaans Nederlandse volgen tips voor campings.

Het is opmerkelijk hoeveel meer en intenser contact we hebben met Nederlanders. Je komt veel dichter bij elkaar en de contacten verlopen moeiteloos. Met anderstaligen die we kunnen verstaan is het weer anders. Het contact met Zwitserse buren voel je je oké maar is niet als thuis. Maar je vindt wel raakvlakken.

We gaan het dorpje SAN Eufemia verkennen. Het doet ons denken aan het dorpje van gisteren. Veel mooier dan gedacht en het inwonertal lijkt uitzonderlijk laag. Maar dit dorpje leeft. Zelfs het kerkje is open.

Bij de Italianen komen we niet zo gemakkelijk binnen; het blijft wat onwennig. Oh oh die hokjesgeest!

De camping heet Colle dei Lupi en ik begin in het boek de Zwarte Wolvin. We kwam onderweg naar het dorp een flinke plas opgedroogd bloed op de weg tegen met op de stoep meerdere rode pootafdrukken van een flinke hondachtige. Een ontembare wolf?

Mijn stoel gerepareerd, twee keer doorgezakt.

Zit nu weer comfortabel.

Ik ben nog steeds een beetje gevoelig voor temperatuurverschillen. Last met slikken. Carla wil dat ik mij test. Ik geef me over. Klaar als een klontje. COVID dus. Corona. Join the club. Waarschijnlijk een week geleden begonnen met de koortsinval. Voel me verder best, kan beter.

Dag 73 vrijdag 1 juli 17000 stappen Lama Bianca.

Krakki en Mikki, COVID en gammel, staan vroeg op. Carla ligt zoals gewoonlijk heerlijk te maffen en vandaag nog lekkerder. Dus voordat ze klaar is duurt het even. Om negen uur vertrekken we alleen met drinken op pad. Het is al warm. De schaduw komt pas later. Waarom doe ik dit eigenlijk? Al die keien liggen in de weg.

Het mooie uitzicht?

Voor de bloemen en vlinders, het nieuwe, de beweging, het avontuur? Ik heb geen idee. Je maakt een plannetje en realiseert het. Je komt jezelf vaak tegen. Hoe ga je met tijd en afstand om. Het duurt bijna altijd te lang. Je gaat naar boven 600 meter hoger naar de fonte lama Bianca om het ijskoude water te voelen en drinken.

Uitgewoond knal ik mijzelf op een tafel neer. Liggen!! Dag bladeren. Dag blauwe lucht. Ik doe even mijn ogen dicht.

Het water bij de bron is ijskoud. Ik zou wel eens willen weten hoe die waterreservoirs in de grond en in het gesteente werken. Het blijft maar stromen. Hoe ziet dat eruit binnen in de berg. De afdaling gaat sneller, na vierenhalfuur en nu brandende hitte (33 graden) heerlijk uitgeteld mijn overspannen warme voeten ontdoen van schoenen en sokken. We hebben zes mensen gezien tijdens de tocht en een die op een weiland aan het werk was.

Dag 74 zaterdag 2 juli

We hebben een gesprek gehad met een Zwitserse mountainbikster. Ze vertelt over het overschrijden van haar grenzen. Dat ze daar genoeg van heeft. Ik moet grenzen aangeven. Dat ga ik vanaf vandaag doen. Haar man is nog op zo’n bike aan het biken over een stenig pad waar wij gelopen hebben. An me nooit niet. Ze vertelt het in zorgvuldig gekozen Engels, leunend tegen een boom met enorme gapen tussendoor (zonder hand ervoor) – dat onbeschaamde ‘ik schaam mij niet voor mijn gapen’ daar moet ik stilletjes om glimlachen.

Wij lagen ook uit te puffen van onze wandeling, dus we konden haar goed begrijpen. Haar man komt thuis, neemt het gesprek over en zij gaat stilletjes naar de camper terug.

Vanmorgen ontdekt Carla dat ze ook Corona heeft. Ze ligt de hele dag voor pampes. Jammer voor haar. Ze was zo gezond gedurende de hele reis.

Ik heb betaald, dus morgen richting noorden.

Dag 75 zondag 3 juli Parma

En nu echt op weg naar huis. Dag Abruzzen. Op de TomTom Hoorn ingevuld 1735 km. Het fijne van vandaag is dat we in de auto zitte, lekker koel. Buiten loopt de temperatuur op tot veertig graden. Alle stops vinden binnen plaats. We passeren Pescara, Ancona, Rimini (we laten de toeristische Adriatische kust voor wat het is. Een zee van huizen, flats, stadjes, badplaatsen, havens. Zeilboten op het prachtige water en veel mensen die naar het water trekken). Het binnenland de Marche wordt gezien als onontdekte parel van Italië.. Twee fraaie kasteeltjes gezien. Kijken of ik die op internet kan terugvinden. Nee dus. We twijfelen even over Ravenna. Dan richting Bologna de Povlakte in.

Na 500 km in de buurt van Parma neem ik een besluit – dat had ik al voorbereid. Vannacht moeten mijn herstellende meisje en ik niet in de hitte van de auto slapen, maar in een hotel met alles erop en eraan voor slechts 66 euro. Prima shot. Heerlijke plek. Vlakbij uit eten. We gaan alleen Parma niet bekijken – Parmezaanse kaas en parmaham. De stad met de legendarische naam. Natuurlijk weer problemen met het tolpoortje. Onbegrijpelijk. Met hulp. De man doet precies hetzelfde.

Ik zie wel het stadion.

In hotel speelt Carla (Engels-Frans) voor tolk tussen Fransen met autopech – auto is drie dagen in garage – en receptioniste. Ze willen morgen een huurauto (betaalt verzekering)

Nog 1325 km te gaan. De hitte is nog niet voorbij.

Signora signora,het is weer alles wat signora klinkt als Carla in haar lieftallige damesjurk, door de buitengewoon vriendelijke ober wordt toegesproken. Hij heeft haar tong voor haar ogen gefileerd.

Al met al een blije dag.

Dag 76 maandag 4 juli

Vandaag overschrijden we de Italiaanse grens. Dit wil ik niet ongemerkt voorbij laten gaan, wat mijn onverschillige attitude – ik laat makkelijk los – meestal doet. Een gevoel van dankbaarheid voor de gastvrijheid die we hier hebben mogen meemaken wordt opgeroepen. We hebben hier 21/2 maand geleefd en hoe diepgaand de sporen geweest zijn van dit bezoek, deze ervaring, zullen we thuis pas kunnen plaatsen. Dus Italië met groot respect voor jullie land hopen we wat positieve oorzaken achter gelaten te hebben die een blijvende effect mogen hebben. Ciao.

Geen Italiaans meer horen. En lezen. Dat heeft ze voordelen omdat je lang niet alles kunt lezen. Lekker rustig. In Zwitserland valt het Duits op. Daar lees je alles: reclame, etc. Dat leidt af. Zwitserland is een prachtig verzorgd land. Niet gemakkelijk met al die bergen. Veel meren en bergdorpen. Het is een duur land. De Zwitsers verdienen veel geld. Soms iets te georganiseerd en niet zo vrij als Italië. Maar schoon. En toch ben ik blij dat ik weg ben uit het land, ondanks de vele lieve Zwitsers die ik ooit ben tegengekomen. De Gothardo wordt na 12 minuten file en 17 km tunnel Gotthard. Ik begrijp het verlangen van de Zwitsers naar Nederland. Ze willen hun land ook vlak maken door talloze tunnels aan te leggen. Het nare is dat ze dan hun land niet meer zien. Ik ben blij dat ik Duitsland binnenrijd. Ik voel me daar meer thuis. Best wel moe na 520 km rijden. Dus weer een hotel voor ons. In freiburg.

Oosters uit eten. Groentesoepje met loempiaatjes en een Thais groentemaaltijd.

Even wat anders dan pizza.

Dag 77 dinsdag 5 juli Hoorn

Ontbijt, de auto van de parkeerplaats ging gemakkelijker dan gedacht.

Over de Duitse snelwegen door het dal van de Rijn tussen vogezen en schwarzwald en wat is de volgorde van de steden ook weer. Twee keer tanken in Duitsland, duurste en beste diesel ooit, de Sieg, De Main, de neckar. Dikke file in het Ruhrgebied – het kruispunt Essen war gesperrt. Gaan we kamperen in Drie of rijden we naar huis. Olaf polsen. Dus naar Hoorn zonder files via Apeldoorn. Wat is Nederland mooi groen.